LEO-Nieuwsbrief 20221202-20221211

 02 december: 

1934: +Thomas Henry Espinall Compton Espin in Tow Law, UK.  Engels dominee en amateurastronoom nadat hij de komeet Coggia had gezien tijdens zijn studies.  Hij werd gespecialiseerd in dubbelsterren waarvan hij er 2700 ontdekte in zijn Londens observatorium.  Met de 2 telescopen die daar stonden ontdekte hij trouwens ook nog veranderlijke sterren terwijl hij rode sterren bestudeerde.  Een ontdekking was Nova 1910 Lacerta.  (°28/05/1858, Chester (UK)). 

1934: het levensbegin van de grootste telescoopspiegel van de 200”, de  glasschijf wordt gegoten bij Corning in New York. 

1957: +David Paul Alphandery in Parijs(18), Frankrijk.  Frans astronoom die zijn carrière startte in het observatorium van Parijs in oktober 1903en verliet dit in 1907, waarna hij bank inspecteur werd bij de Banque de France.  (°04/03/1880 Marseille, Bouches-du-Rhône (Frankrijk)).

1957: +David Alphandéry in La Rochelle, Charente-Maritime, Frankrijk. In  oktober 1903 komt hij als vrije leerling naar het ‘Observatoire de Paris’ dat hij verlaat in oktober 1903 om inspecteur te worden aan ‘Banque de France’.  (°04/03/1880, Marseille (Frankrijk)).

1959: +John August Anderson in Altadena, Californië, USA. Na zijn doctoraat aan de Johns Hopkins universiteit werd hij daar professor astronomie.  Hij verrichte studies aan dubbelsterren en gebruikte daarvoor een speciale techniek om de sterren van Capella te kunnen scheiden.  Van 1928 tot 1948 werkte hij als afgevaardigd beheerder van het Caltech Observatorium om aan het instrumentarium voor de grote telescoop van Palomar te werken. (°07/08/1876, Rollag, Minnesota (USA)).

1974: Pioneer 11 maakt een langsvlucht bij de planeet Jupiter.

1988: lancering van STS-27 Atlantis voor zijn derde ruimtemissie van 4 dagen, 9 uur en 5 minuten, waarbij 3 satellieten voor het ministerie van defensie in een baan worden gebracht.  Bevelhebber is Robert Lee Gibson, piloot Guy Spence Gardner en de missiespecialisten zijn: Richard Michael ‘Mike’ Mullane,Jerry Lynn Ross en William McMichael Sheperd.

1990: lancering STS-35 Columbia voor het in een baan brengen van de ASTRO-. Telescoop.  De bemanning bestaat uit bevelhebber Vance DeVoe Brand, piloot Guy Spence Gardner, missiespecialisten Jeffrey Alan Hoffman, John Michael Lounge en Robert Allan Ridley Parker en de specialisten voor de nuttige lading Samuel Thornton Durrance en Ronald Anthony Parise.

1995: lancering SOHO (SOlar and Heliospheric Observatorium), vanop Cape Canaveral, een ruimtetelescoop voor de studie van de Zon, maar die toch ook een aantal kometen gevonden heeft.  Deze kunstmaan is het gevolg van een samenwerking tussen ESA en NASA om de Zon te bestuderen.  Beelden die deze satelliet doorgeeft kunnen vrij bekeken worden op: https://sohowww.nascom.nasa.gov/data/realtime-images.html

2022: voor waarnemers van de maan is het even uitkijken naar de maan.  De dag/nachtgrens ligt nu immers in de Copernicus laagvlakte en in de krater boven de Copernicus-krater komen 5 bergtoppen in de zon te liggen en vormen als het ware de vijf op een dobbelsteen, de maan-Quincunx.

2022: 22u51m -ook de waarnemers van veranderlijken komen aan de beurt.  X Trianguli komt in een minimum.  Dat gebeurt met een interval van 41 minuten korter dan een dag.

2022: sterrenkijkdagen van de VVS.  Ook in Deinze zal er de mogelijkheid geboden worden om deel te nemen aan een sterrenkijkdag, op 30 december, naar aanleiding van onze maandelijkse bijeenkomst. Trouwens zijn de weersomstandigheden niet schitterend te noemen voor dit weekend. Wel wordt gevraagd om tijdig te verwittigen van je komst op 30 december, of eventueel afzegging op: sisyphus1866@hotmail.com 

03 december: 

1833: °André Crova in Perpignan, Pyrénées-Orientales, Frankrijk.  Na een carriëre  in het onderwijs zou hij in 1875 in Montpellier de zonneconstante meten die de waarde van 2.32 doorgaf.  (+21/06/1907, Montpellier, Hérault (Frankrijk)). 

1838: °Cleveland Abbe in New York City, New York, USA.  Amerikaans astronoom en meteoroloog.  Was in 1868 directeur van het observatorium van Cincinnati.  In 1886 werd hij professor meteorologie in Washington.  Hij zou een belangrijk aantal expedities naar zonsverduisteringen organiseren.  Hij was ook voorvechter van de Amerikaanse tijdszones. Als directeur van het Cincinatt Observatory in Ohio ontwikkelde hij een systeem van telegrafische weerraporten, dagelijkse weerkaarten en weersvoorspellingen). (+28/10/1916, Chevy Chase, Maryland (USA)).

1882: +James Challis in Cambridge, Cambridgeshire, Engeland.  Astronomie professor aan de Univsrsiteit van Cambridge.  Vanaf 1861 directeur van het observatorium van Cambridge.  Dit observatorium slaagde er niet in om Neptunus te ontdekken.  (°12/12/1803, Braintree, Essex (Engeland)). 

1897: +Friedrich August Theodore Winnecke in Bonn, Noordrijn-Westfalen, Duitsland.  Duits astronoom die werkzaam was aan het Observatorium van Pulkovo tussen 1858 en 1868 en directeur van het observatorium van Straatsburg tussen 1872 en 1883.  Zelf ontdekker van 10 kometen tussen 1854 en 1877.  (°05/02/1835, Gross Heere, Heere (Duitsland)).  

1952: °Howard J. Brewington in South Carolina, USA.  Als amateur-astronoom zou hij 5 kometen ontdekken of mede-ontdekken met zelfgebouwde telescopen van 20 cm en 40 cm.  In 1999 stopte hij met komeetjagen en ging weer studeren.  Hij werd bedienaar van de 2.5 m telescoop van de New Mexico State University in 2002. 

1971: eerste, gedeeltelijk, geslaagde Marslanding met de Russische Mars 3 op de planeet Mars, waarbij enkele gegevens en een paar beelden doorgestuurd werden.  Na een tiental seconden viel het contact weg en werd niets meer gehoord van deze sonde, die eigenlijk een wagentje moest neerzetten. 

1974: Pioneer 10 vliegt Jupiter langs op een afstand van 132.000 km. 

2010: +Donald Eustace Blackwell, in Oxford? (UK)).  Engels astronoom die zich, na zijn studies aan het Sydney Sussex College in Cambridge, specialiseerde in de studie van de fotosfeer van de zon.  (27/05/1921, Londen, (UK)).

2014: lancering van de Japanse sonde Hayabusa 2 door JAXA met als doel de asteroïde (162173) Ryugu op 22 februari 2019, te bezoeken, bodemmonsters te nemen en terug te brengen naar de aarde op 05/01/2020.  (l’Astronomie 122; l’Astronomie 131 & l’Astronomie 127).

2015: vanop de Europese lanceerbasis Kourou in Frans-Guyana wordt LISA (Laser Interferometer Space Antenna) Pathfinder gelanceerd met een Vega-raket.  Deze lancering heeft als doel technologie te testen voor de in 2034 te lanceren Evolved Laser Interferometer Space Antenna (eLISA) die zwaartekrachtgolven moet detecteren.  De test werd op 30 juni 2017 stopgezet na een positieve beoordeling. 

2018: Soyuz MS-11, 140ste Soyuzvlucht, wordt gelanceerd met de ISS-bemanning (57/58).  De drie ruimtevaarders zijn Oleg Kononenko, Anne McCClain en David Saint-Jacques.  De terugkeer is op 25/06/2018. 

2018: OSIRIS-Rex komt aan bij de planetoïde (101955)Bennu. 

2020: de derde GAIA-catalogus wordt gepubliceerd, waarvan we het tweede deel kunnen verwachten in 2022 en waarin zo ongeveer 1,8 miljard bronnen worden in opgenomen. 

2020: vanop de maan wordt de terugkeertrap van Chang’e 5 gelanceerd met bodemmonsters. 

2022: sterrenkijkdagen van de VVS. Kjk uit in de pers om alle waarnemingsposten terug te vinden.

04 december: 

1639: voor het eerst wordt een transit van Venus geobserveerd, door de astronomen Jeremiah Horrocks (1619-1641), vanuit Carr House nabij Much Hoole, Lancashire en William Crabtree (1610-1644) vanuit Broughton nabij Manchester, waarvan een beschrijving wordt opgetekend.  Sommige beschrijvingen spreken van 24 november, maar vergeten erbij te voegen dat het hier om de Juliaanse kalender ging die toen in voege was.

1777: °Jean-Jacques Blanpain in Marseille, Bouches-du-Rhône, Frankrijk.  Frans astronoom die directeur was van de sterrenwacht van Marseille.  Op 28 november 1819 ontdekte hij de periodieke komeet 289P/Blanpain.  (+05/08/1843, Marseille, Bouches-du-Rhône, (Frankrijk)). 

1821: °Ernst Wilhelm Leberecht Tempel in Niedercunnersdorf, Kottmar, Duitsland.  Duits astronoom en ontdekker van een groot aantal kometen en asteroïden.  In 1860 ging hij observeren in Marseille waar hij 10 kometen ontdekte en 5 asteroïden.  In 1870 moest hij, wegens zijn Duitse nationaliteit, Marseille verlaten en ging hij observeren in Milaan, en ontdekte daar nog eens 4 kometen.  Later verhuisde hij naar de sterrenwacht van Arcetri, in de buurt van Florence, waar hij trouwens ook directeur van werd.  13 kometen zouden naar hem genoemd worden.  (+16/03/1889, Arcetri, Florence, Toscanië (Italië)). 

1880: °Vladojc Drapczynski in Novska, Kroatië (nu Joegoslavië).  Was een tijdje actief in het ‘Observatoire de Paris van 1911 tot 1912.  Was de assistent van Lambert bij de zonsverduistering van 17 april 1912. 

1896: °Hugh Perceval Wilkins in Carmarthen, Carmarthenshire, Wales.  Amateur-astronoom die samen met Patrick Moore enkele populariserende astronomieboeken uitbracht.  (+23/01/1960, Bexleyheath, Bexley, Londen (UK)). 

1965: lancering Gemini VII, de vierde lancering van de duozitter van de Amerikaanse NASA, waarmee alweer een duurrecord werd gebroken met 13 dagen, 18 uur, 35 minuten en 1 seconde.  Aan boord bevelhebber Frank Borman (1924-    ) en James Lovell (1928-    ). 

1978: Pioneer Venus 1 0rbiter komt in een baan om de planeet.  Zij zou in oktober 1992 in de atmosfeer verbranden. 

1983: van een ringvormige zonsverduistering in Afrika zien wij in België een verduistering van amper 1%.  (SECalendar December, Patrick Poitevin). 

1996: lancering van de Amerikaanse Mars Pathfinder met een Delta II naar de rode planeet.  Aan boord is er een lander die afgeremd wordt door remraketten, en ballonnen om een zachte landing te maken.  Na het leeglopen van de ballonnen kan een klein wagentje, de Sojourner, uit de lander wegrijden.  Beide onderdelen bleven werken tot 27 september 1997, waarna het radiocontact wegviel en niet meer kon worden hersteld. 

1998: lancering STS-88 Endeavour naar het ISS met de Amerikaanse Unity module die gekoppeld werd met de Russische Zarya, waarmee de opbouw van ISS begon.  Voor deze missie was de bevelhebber Robert Donald Cabana (voor zijn laatste ruimtevlucht), piloot Frederick Wilford Sturckow en de mmissiespecialisten Jerry Lynn Ross, Nancy Jane Currie-Gregg, James Hansen Newman en de Rus Sergei Konstantinovitch Krikalev. 

2021: een totale zonsverduistering heeft plaats die waarneembaar is op Antartctica.  En eclipsreizen zijn nu in, waardoor een touroperator er in slaagde om een 70-tal eclipstoeristen naar Antarctica te brengen voor het observeren van de 44 seconden durende verduistering, onder een blijkbaar strakblauwe lucht en zeker zichtbare vliegende schaduwen over het maagdelijke ijs.  Naast expedities vanop zee en vanuit vliegtuigen, was er ook beeldmateriaal te verzamelen van de maanschaduw over de aarde vanuit het ISS. 

05 december: 

1777: °Charles Guépratte in Nancy, Meurthe-et-Moselle, Frankrijk.  Frans wiskundige en astronoom.  Na een korte loopbaan bij het leger wordt hij wiskundeleraar.  Van 1810 tot 1852 wordt hij directeur van het observatorium van Brest.  Men kent hem vooral voor zijn werken over astronomie in de scheepvaart, waaronder ‘Instructions sur le planisphère céleste à l’usage de la marine’ (1826), en ‘Problèmes d’astronomie nautique et de navigation’ (1847).  (+21/10/1857, Lambézellec, Brest, Finistère (Frankrijk)). 

1866: °Justin Duranteau in Bordeaux, Gironde, Frankrijk.  Hij werd op 01/10/1885 in dienst genomen in het observatorium van Bordeaux., werd in 1886 rekenaar waarna hij zijn benoeming kreeg op 01/01/1889.  Hij stierf na een lange ziekte, en vader van een dochter, Jeanne Duranteau (1893-1969).  (+07/12/1903, Floirac, Gironde (Frankrijk)). 

1879: Sir William de Wiveslie Abney (1843-1920) stelt de Royal Society een fotografische kaart van zonnespectra in het infrarode licht waarvoor hij zelf de gevoelige lagen had ontworpen voor een golflengte van 12.000 Angström.  

1894: °Rose Bonnet (Sainturier na haar huwelijk) in Chassant, Eure-et-Loir, Frankrijk.  Eén der eerste vrouwen die als volwaardig astronoom tewerkgesteld werd in het Observatoire de Meudon en dit vanaf 1919 als stagiaire, en vanaf 1925 hulpastronome, en 1945 adjunct-astronome.  Zij schreef een thésis met als titel “Spectres, périodes et excentricité des binaires’.  (+23/06/1973, Clamart, Hauts-de-Seine (Frankrijk)). 

1898: +Laurent Etienne Belleville in ???.  Van 25/05/1852 directeur van het observatorium van de marine in Brest als opvolger van Guépratte.  (°11/11/1817,  Cherbourg, Manche (Frankrijk)). 

1907: °Giuseppe Paola Occhialini in Fossombrone, Italië.  Italiaans natuurkundige die werkte op het gebied van kosmische straling.  Hij droeg bij in de ruimtefysica en was op die manier aan de oprichting van ESA.  (+30/12/1993, Parijs (Frankrijk)).

1912: °Heiki Alikoski in Oulu (Finland).  Fins astronoom en ontdekker van 12 asteroïden tijdens zijn verblijf op het Turku Observatory.  (+28/12/1997, Turku (Finland)). 

2001: lancering STS-108 Endeavour voor het aflossen van de bemanning 3 (bevelhebber Frank Culbertson en vluchtingenieurs Mikhail Vladislavovich Tyurin en Vladimir Nikolajevich Dezhurov) van het ISS door bemanning 4 (bevelhebber Yuri Ivanovich Onufrienko, en de vluchtingenieurs Daniel Wheeler Bursch en Carl Erwin Walz). 

2014: het Multi Purpose Crew Vehicle Orion ruimteschip maakt eerste onbemande testvlucht als mogelijke opvolger van de Spaceshuttles. 

2019: de Japanse sonde Hayabusa 2 verlaat zijn baan om de planetoïde (162173) Ryugu en keert terug naar de aarde. 

2020: Hayabusa 2 werpt een capsule, met grondmonsters van de asteroïde Ryugu, af boven de Australische Red, meer bepaald op het oude kernproefterrein van Woomera Test Range en de recuperatie wordt live in beeld gebracht. 

2020: de stijgmodule van Chang’e 5 koppelt aan de Orbiter, en de monstercapsule wordt gekoppeld om binnen de week aan de terugkeer te beginnen. 

2022: Uranus verdwijnt achter de maan. 

06 december: 

1586: °Nicholas Zucchi in Parma, Hertogdom Parma, Italië.  Italiaans astronoom die de eerste zou kunnen zijn om gordels op de planeet Jupiter gezien te hebben, en ook vlekken op Mars.  (+21/05/1670, Rome, Paapse Staat (Italië)). 

1631: voor het eerst wordt een voorspelde Venus transit, voorspeld door Johannes Kepler, geobserveerd. 

1695: een totale zonsverduistering moet zichtbaar geweest zijn op Mount Everest, en waarschijnlijk ook vanop twee andere 8000 meter pieken. (SECalendar December, Patrick Poitevin). 

1788: +Nicole-Reine Lepaute (geboortenaam Etable) in Saint-Cloud, Hauts-de-Seine, Frankrijk.  Franse wiskundige en astronoom.  Zij hielp de astronomen Clairaut en Lalande om tabellen op te maken voor de waarnemingen van de Venusovergang van 1761, en om de terugkeerdatum, in 1758, van de komeet van Halley te berekenen.  Verder berekende zij de exacte momenten voor een ringvormige zonsverduistering, van 1 april 1764, die zichtbaar moest zijn in Frankrijk, en een kaart voor de rest van Europa.  (°05/01/1723, Palais du Luxembourg, Parijs (Frankrijk)). 

1813: °Auguste Nicolas Bertsch in Parijs(9), Frankrijk.  Uitvinder van een zeer gevoelige laag in de fotografische film.  In Porro gebruikte hij de 52cm-telescoop om foto-opnames van de zon, en de maansverduistering van 13 oktober 1856, te maken.  Stierf tijdens de burgeroorlog.  (+  /  /1871, Parijs (Frankrijk)). 

1864: °Friedrich Andreas Markus Alexander Bidschof in Wenen, Oostenrijk.  Oostenrijks astronoom die gestudeerd heeft aan de Universiteit van Wenen en in augustus 1187 promoveerde als Doctor.    Na 1892 zou hij een uitgebreide studiereis maken langs verschillende observatoria: Mailand, Nice, Lyon, Parijs, enz.  Op 5 maart 1897 zou hij het spiraalstelsel ICX2951 in de Leeuw ontdekken.  (+07/12/1915, Wenen (Oostenrijk)). 

1882: een Venustransit wordt geobserveerd vanop het ‘Observatoire du Pic du Midi’, nadat een lawine een aantal dragers van het observatiemateriaal naar de top van de berg dragen, meesleurt met de dood tot gevolg.  Dit zou eigenlijk het enige ongeval zijn in het bestaan van dit mythische observatorium.  Dat zou ook tot gevolg hebben dat later een kabelbaan zou geïnstalleerd worden om het materiaal naar het inmiddels op de top uitgebouwde observatorium. 

1893: +Johann Rudolf Wolf in Zurich, Zurich, Zwitserland.  Naar hem zou het aantal zonnevlekken genoemd worden opde Zon.  (°07/07/1816, Fällanden, Zurich (Zwitserland)).

1916: °France Déjean.  Kwam in dienst van het ‘Observatoire de Paris’ als hulp, in vervanging van Yvonne Baladur.  Zoals de meeste vrouwen, verliet zij haar loopbaan na het huwelijk., in juli 1939.

1948: +René Picher de Grandchamp in Parijs, bij een verkeersongeval bij het verlaten van het observatorium.  (°29/04/1894,)).

1998: Unity en Zarya worden gekoppeld om de romp te worden van het ISS. 

2010: de Japanse Venussonde komt in de buurt van de planeet, maar zijn remmotor werkt niet naar behoren en ze gaat in een baan om de zon. 

2015: de JAXA vluchtleiders van de Venus Climate Orbiter slagen erin om de satelliet in een min of meer correcte baan om de planeet te brengen en Akatsuki begint om Venus te draaien. 

07 december: 

903: °Abd-I-Husan Abd-al-Rahman ibn Omar al-Sufi Razi in Ray (Perzië) nu Rey (Iran).  Een van de grootste Perzische astronomen.  Hij verbeterde en vulde de sterrencatalogus van Ptolemeus aan en spreekt hierin al van de Andromedanevel, en ook vermeld hij voor het eerst de ‘Grote Magelhaense Wolk’ die vanuit Jemen te zien is.  (+25/05/986, Chiraz, Buyid (Perzië)).

1903: +Justin Duranteau in Floriac, Gironde, Frankrijk.  Had een carrière als rekenaar aan het observatorium van Bordeaux achter de rug en stierf na een lange ziekte.  Liet een weduwe en een dochter, Jeanne Duranteau (1893-1969) achter.  (°05/12/1866, Floirac, Gironde (Frankrijk)).

1905: °Gerard Peter Kuiper in Harenkarspel-Tuitjenhorn, Noord-Holland, Nederland.   Nederlands/Amerikaanse astronoom die voornamelijk gekend is voor zijn ontdekkingen en theorieën in verband het zonnestelsel. Hij ontdekte in 1945 dat de Saturnusmaan Titan een atmosfeer had, op  16/02/1948 dat Uranus een buurtje had, Miranda en op 01/05/1949 dat Neptunus een maan had, Nereïde.  Naar hem is de kometengordel de Kuipergordel genaamd die begint buiten de baan van Pluto en eindigt voor de Wolk van Oort.  (+23/12/1973, Mexico-stad, (Mexico)).

1924: +William Henry Finlay in Kaapstad, Zuid-Afrika.  Engelse, Zuid-Afrikaanse, astronoom die in 1873 benoemd werd in het Observatorium van de Kaap en dit tot 1898.  Hij observeerde de Venus transit in 1882.  Hij was de ontdekker van de periodieke komeet 15P/Finlay in 1886.  Hij was ook één van de eersten om de ‘Grote Komeet van 1882’ te observeren.  (°17/06/1849, Liverpool (UK)).

1972: lancering Apollo 17 voor de laatste maanmissie die landde tussen de kraters Fabbroni en Littrow in het Taurusgebergte.  De bemanning bestond uit bevelhebber Eugene Andrew (Gene)Cernan, maanlanderpiloot Harrison Hagan ‘Jack’ Schmitt die voet zetten op de maan en de piloot van de commandomodule Ronald Ellwin Evans Jr.

1995: de op 18 oktober 1989 gelanceerde Galileo-sonde komt na enkele nabije passages bij Venus en de Aarde aan bij Jupiter en komt in een baan om de planeet voor onderzoek dat enkele jaren zou duren.

2018: lancering van de Chinese Chang’e4 naar de maan waar hij moet landen op de achterzijde om een rover neer te zetten.  Eerder had het land de communicatiesatelliet Queqiao gelanceerd om rond de maan te wentelen als tussenstation voor de verbinding met de aarde.

2022: Mars verdwijnt achter Mars. 

08 december: 

1728: °Chrysologue de Gy (Noël André) in Gy, Franche-Comté, Frankrijk. Franse Capucijnermonnik die niet alleen astronoom was, maar ook cartograaf en geoloog.  (+08/09/1808, Gy, Franche-Comté (Frankrijk)).

1829: °Edouard Decante in Fontenay Trésigny, Seine-et-Marne, Frankrijk.  Na een loopbaan in de marine zou hij directeur worden van de sterrenwacht van Rochefort, als vervanger van Alquier.  (+10/12/1911, Parijs (14) (Frankrijk)).

1831: °Feodor Aleksandrovich Bredichin (Fyodor Aleksandrovich Badikken) in Mykolajiv, Oekraïne.  Russisch astronoom die van 1890 tot 1895 directeur van het Centraal Astronomisch Observatorium in Leningrad, ook gekend als observatorium van Pulkovo,  was.  Hij specialiseerde zich in observaties van kometen, waarvan hij in 1885 liet optekenen dat deze hemellichamen twee types staarten hadden.  (+01/05/1904, Sint-Petersburg (Rusland)).

1842: °Alphonse Louis Nicolas Borrelly in Roquemaure, Gard, Frankrijk.  Frans astronoom die werkte aan het observatorium van Marseille vanaf 1864, waar hij tussen 1868 en 1894 18 asteroïden zou ontdekken, en tussen 1871 en 1919 16 kometen, waarvan 11 zijn naam zouden dragen.  Op 30 augustus 1905 observeerde hij de zonsverduistering in Guelma, Algerije.  (+28/06/1926, Marseilles, Provence-Alpes-Côte d’Azur (Frankrijk)).

1849: °Adolphus Albert Le Sueur in Jersey, England.  Engels astronoom die vooral heel betrokken was bij de bouw van de Grote Melbourne Telescoop in 1869 die later 1945) zou verhuizen naar het Mount Stromlo Observatory nabij Canberra.  (+25/04/1906, ).

1857: °Emile Belot in Vendôme, Loir-et-Cher, Frankrijk.  Was een tijdlang ondervoorzitter van de ‘Société astronomique de France’.  Fervent astronoom zou hij, tussen 1911 en 1932, enkele boeken over dit onderwerp publiceren zoals  “La Naissance de la Terre et de ses satellites”.  (+20/01/1944, Le Mans (Frankrijk)).

1892: °Walter Ernst Bernheimer in Wenen, Oostenrijk.  Oostenrijks astronoom die in 1922 in het observatorium van Wenen onderzoek ging doen op het gebied van de fotometrie van sterren en nevels.

1904: °Charles Bertaud.  Een tijdlang vrijwilliger in de sterrenwacht van Meudon, maar benoemd als assistent in 1938.  Bekend voor zijn thésis aan de Sorbonne: “Recherches sur nova Herculis 1934 et contribution à l’étude comparative des principales novae”.  Werd in 1966 titeldragend astronoom in Meudon.  Zijn wetenschappelijke activiteit ging vooral op voor de sterrenspectrografie, de novae en de kometen.  (+29/10/1982,  )).

1905: °Gerard Pieter Kuiper in Harenkarspel, Nederland.  Amerikaans astrofysicus die het observatorium van Yerkes, en later dat van McDonald zou leiden.  In 1945 detecteerde hij methaan in de Titanatmosfeer, en in 1947 kooldioxide bij Mars.  Hij toonde aan dat er ijs zat in de poolkappen van de planeet Mars en in het ringenstelsel van Saturnus.  Daar vond hij trouwens ook nog twee nieuwe manen, Miranda in 1948, en Nereid in 1949.  Zijn naam werd gegeven aan de kometengordel die zich tussen Pluto en de wolk van Oort bevindt.

1908: ‘first light’, het eerste licht voor de 60” Hale Telescope op Mount Wilson.  Nu doet deze kijker dienst als telescoop voor het publiek.

1990: Galileo maakte zijn eerste fly-by bij de aarde in zijn reis naar Jupiter. 

1992: Galileo maakt een tweede langsvlucht langs de aarde op zijn missie naar Jupiter. 

1

995: Galileo begint aan zijn eerste deel van zijn opdracht in de buurt van Jupiter.

2010: lancering van Space X Dragon 1: het eerste commerciële ruimtetuig dat na zijn vlucht naar de aarde terugkeert. 

09 december: 

1048: +Abu Raihan Biruni in Ghazni, Afghanistan.  Deze Pers was wiskundige, natuurkundige, astronoom, … die o.a. studeerde bij Abu Nasr Mansur.  Hij berekende o.a. de aardstraal die hij noteerde als 6339,6 km.  Pas in de Middeleeuwen werd ontdekt dat de werkelijke waarde 6378 km was.  Tijdens een verblijf in Ghazni, een stad tussen het huidige Kandahar en Kaboel, schreef hij enkele werken over het astrolabium, een astronomisch meetwerktuig.  (°05/09/973, Khwarazm (Oezbekistan)).

1667: °William Whiston in het Engelse Norton-juxta-Twycross, Leicestershire.  Engels theoloog, historicus, wiskundige en astronoom die Newton opvolgde als professor in 1702.  (+22/08/1752, Lyndon, Rutland Engeland)).

1718: +Vincenzo Coronelli in Venetië, Italië.  Studeerde af in 1674 in Rome en had blijkbaar een knobbel voor wiskunde en astronomie, maar hij had ook een opleiding gekregen in de kunst van het houtsnijden.  Hij werkte als kosmoloog en geograaf en maakte een hemel- en aardglobe voor de hertog van Parma.  Hij werd beroemd tot buiten de grenzen en maakte voor Lodewijk IV nog twee grotere globes van niet minder dan 384 cm doormeter en 2 ton wegende.  Tussen 1690 en 1701 bracht hij nog een wereldatlas uit in 13 delen, die niet alleen cartografisch was maar ook astronomisch. (°16/08/1650, Venetië (Italië)).

1832: °Karl Nikolaus Adalbert Krüger in Marienburg, Pruisen.  Duits astronoom die samenwerkte met Argelander die hij hielp bij het opstellen van een grote sterrencatalogus.  Nadien werd hij directeur van de sterrenwachten van Helsinki, Gotha en Kiel.  (+21/04/1896, Kiel (Duitsland)). 

1872: °Adrien Bernard in Availles-Limouzine, Vienne, Frankrijk. Was van 1903 tot 1912 vrijwilliger op het observatorium van Meudon.  Vergezelde Deslandres naar Burgos, Spanje, voor de zonsverduistering van 30 augustus 1905.  In 1907 zouden zij samen  de eerste spectra van een komeetstaart maken, de komeet 1907 IV Daniel. (+29/03/1904, Parijs (Frankrijk)).

1874: de eerste van enkele Venustransits die plaatshadden in de 19de eeuw.  De tweede zou in 1882 plaatshebben.

1949: +Robin-Louis Wavre in Genève, Zurich, Zwitserland.  Zwitsers wiskundige die ook geodesie en astronomie beoefende.  Zou in 1932 “Figures planétaires en géodésie” publiceren.  (°25/03/1896, Neuchâtel, Zwitserland)).

1978: het moederschip van de Pioneer-Venus missie duikt de Venus-atmosfeer in en zend data door vanaf een hoogte van 200 km.  Een minuut later houden de signalen op doordat de sonde verbrand op een hoogte van 110 km.  Het tweede deel, de “Sounder”, die op 16 november was losgekoppeld, trekt ook de dampkring in, stoot op 67 km hoogte zijn hitteschild af, en op 47 km hoogte wordt de remparachute opengemaakt en het signaal houdt ook op bij de inslag.  De derde sonde “North” geeft de geest na 53 minuten bij de inslag.  Nummer 4, “Day” overleeft de intrede en zelfs de landing, en dit tot verwondering van het grondteam, dat nog meer dan een uur gegevens krijgt.  De sonde valt uit door de geweldige hitte en omdat de batterij het begeeft.  Sonde “Night” overleeft de landing amper 2 seconden.  Al bij al was dit een geweldig succes.

1991: de planetoïde (5070)Arai wordt ontdekt door de Japanse astronomen Seiji Ueda en Hiroshi Kaneda, vanuit Kushiro.  Werd genoemd naar Ikunosuke Arai (1836-1909) die de eerste directeur was van het ‘Central Meteorological Observatory’.  In 1887 observeerde en fotografeerde hij een totale zonsverduistering in Sanjo, Niigata.  (SECalendar December, Patrick Poitevin).

1994: +Madeleine Weimer (Chofardet) in Rambouillet, Yvelines, Frankrijk.  (°10/07/1907, Besançon, Doubs (Frankrijk)).

2006: lancering van STS-116 Discovery voor de verdere opbouw van het ISS, met onder andere de P5-truss, het derde van de Spheres-experimentenplatformen en voor het afwerken van het elektriciteitssysteem aan boord zodat de eerder gemonteerde zonnepanelen het vermogen konden opdrijven.

2007: +Henri Debehogne in Ukkel, Brussel-Hoofdstad, Brabant, België.  Belgisch astronoom.  (°30/12/1928, Maillen, Namen (België)).

2018: +Ricardo Giacconi in San Diego, Californië, USA.  (°06/10/1931, Genua (Italië)).

10 december:

1198: +Abdul-Walid Mohammed, ook gekend als Averroes, in Marrakesh, Maghreb, Kalifaat van Almohad.  Arabisch filosoof die zal bijbliven als de commentator op de werken van Aristoteles.  (°14/04/1126, Cordoba, Al-Andalus, Almoravid Rijk, het huidige Spanje)).

1452:  °Johannes Stöffler in Blaubeuren, Baden-Württemberg, Duitsland.  Duits wiskundige, priester astroloog en astronoom die zelf astronomische instrumenten maakte.  (+16/02/1531, Blaubeuren, Baden-Württemberg (Duitsland)).

1815: °Louis Clémandot in Parijs, Frankrijk.  Startte in de industrie van het glas, waar hij zich specialiseerde in kristal.  (+25/07/1891, Clichy, Hauts-de-Seine (Frankrijk)).

1849: °Prosper-Matthieu Henry. Frans astronoom die samen met zijn broer Paul-Pierre Henry niet alleen opticien was, maar ook astronoom.  Elk van hen ontdekte 7 asteroïden. (+25/07/1903, Pralognan, Savoie (Frankrijk)).

1907: °Daniel Barbier in Lyon, Rhône, Frankrijk).  Frans astrofysicus die gekend is voor zijn stellaire spectrofotometrie voor de classificatie van sterren.  (+01/04/1965, Marseille, Alpes-de-Haute-Provence (Frankrijk)).

1931: °Luciano Tesi in Monsummano Terme in Italië.  Italiaans amateurastronoom die vele kleine planeten ontdekte.  Lag aan de basis van het Pistoia Mountains Astronomical Observatory.

1974: Amerikaanse lancering in opdracht van ESRO, van de eerste Highly Eccentric Orbit Satellite, HEOS-1, met een Thor Delta E1, voor onderzoek van magneetvelden, zonnewind en kosmische straling. (SECalendar December Patrick Poitevin).

1992: Mihonoseki meteorietenval door het dak van een huis in Japan.

1999: lancering van de X-Ray Multi-Mirror Telescope, die later is vernoemd tot Isaac Newton en een satelliet is van ESA.

2019: +Marc Delange in Antwerpen.  Was vooral gekend in de Volkssterrenwacht Urania waar hij meerdere telescopen bouwde, en na 2013 veel 3D zelfgeprinte telescooponderdelen onderdelen maakte voor de Volkssterrenwacht Urania.

11 december:

1833: °François Jacques Philippe Folie in Venlo, Limburg, Nederland.  Belgische astronoom die van 1872 tot 1884 sterrenkundeprofessor was aan de universiteit van Luik.  Van 1885 tot 1897 zou hij directeur zijn van het observatorium van Brussel.  Hij bestudeerde de atmosferische getu-ijden die veroorzaakt werden door de maan en de zon.  (+29/01/1905, België)).

1863: °Annie Jump Cannon in Dover, Delaware, USA.  Deze Amerikaanse astronome bedacht het systeem voor de klassering van sterren op basis van hun spectrum.  (+13/04/1941, Cambridge, Massachusetts (USA)).

1945: +Marie-Paul-Auguste-Charles Fabry in Parijs(7), Frankrijk.  Zijn werk in de astronomie is zeer uitgebreid: optica, spectroscopie, fotometrie.  Zou in samenwerking met Pérot studies doen in het zonnespectrum en met Buisson en Bourget de bewegingen van wolken in de Orion-nevel bestuderen. (°11/06/1867, Marseille, (Frankrijk)).

1972: landing van Apollo 17 op de Maan.

1987: +Clabon Walter Allen, Australië.  Australisch sterrenkundige die één van de 4 fysici was in Zonne-Observatorium van het Britse Commonwealt zou worden bij de oprichting ervan in 1924.  In 1940 werd hij uitgezonden naar Zuid-Afrika om er de totale zonsverduistering te observeren.  (°28/12/1904, Subrico, Perth (Australië)).

1993: bij Sotheby’s wordt een openbare verkoop gehouden van Sovjet ruimteonderdelen en werken.