LEO NIEUWSBRIEF-20220326-20220403

Beste, zoals de voorbije weken kan je hier weer een nieuwe nieuwsbrief van LEO vinden, zoals die normaal gezien ieder weekend vrijkomt. Ook de vorige kan je nog altijd opvragen. Geef gerust een mening, en wijs op eventuele fouten en aanvullingen.

26 maart:

1773: °Nathaniel Bowditch in Salem, Massachusetts, USA.  Amateur-astronoom die bekendheid kreeg door zijn studie naar aanleiding van een meteoriet die op 14 december 1807 in Connecticut viel.  (+16/03/1838, Boston, Massachusetts (USA)).

1841: °Jean-Baptistin Baille in Aix-en-Provence, Bouches-du-Rhône, Frankrijk.  Professor optica.  (+03/06/1918, Parijs (Frankrijk)).

1866: °Michel Luizet in Limonest, Métropole de Lyon, Frankrijk. In februari 1867 werd hij adjunct astronoom in de sterrenwacht van Parijs. (+20/11/1918, Saint-Genis-Laval, Métropole de Lyon (Frankrijk)).

1877: +Carl Bremiker in Berlijn, Duitsland.

1910: +Auguste Charlois in Nice, Frankrijk.  (°26/11/1864, La Cadère-d’Azir).

1940: +Wilhelm Robert Karl Anderson in Meseritz, Pomerania.  (°28/10/1880, Minsk ()).

2009: lancering Soyuz TMA-14 met bemanning 19/20 naar ISS.  Aan boord, als bevelhebber de Russische kosmonaut Gennady Padalka, de Amerikaanse vluchtingenieur Michael Reed Barratt en de Amerikaanse ruimtetoerist Charles Simonyi.

27 maart:

1781: Pierre Méchain ontdekt een nevel, die door zijn vriend Charles Messier opgenomen wordt in zijn catalogus onder het nummer M101.

1884: °Lucien Alphonse Blondel in Boulogne-sur-Mer, Pas-de-Calais, Frankrijk.  Als wiskundige werd hij op 1 december 1907 hulpastronoom op de sterrenwacht van Toulouse.  Hij overleed tijdens de slag bij Tours.  (+12/09/1914, Connantre, La Fère-Champenoise, Marne (Frankrijk)).

1927: °George Ogden Abell in Los Angeles, Californië, USA.  Na zijn studies in Caltech kon hij de hemel vanuit Palomar observeren met de 1,2m Schmidt-telescoop. In 1958 publiceerde hij een catalogus met 2712 nevelgroepen in het noordelijk halfrond. Afgezien van zijn studies in verband met nevels kon hij in 2955 een kleiner neveltje observeren dat uiteindelijk komeet Harrington-Abell zou genoemd worden. (+07/10/1983, Los Angeles, Californië (USA)).

1969: lancering van Mariner 7 met een Atlas Centaur voor een succesvolle langsvlucht van Mars op 05 augustus 1969 met het doorzenden van 126 foto-opnames.

1969: lancering van de Russische Mars 2M n°521/Mars 1969A met een Proton-raket, maar de lancering lukt niet en het geheel valt terug, missieduur: 438,66 seconden.

1972: lancering van de Russische Venera 8 om de atmosfeer van Venus te onderzoeken en een poging voor een zachte landing op de planeet die gebeurde op 22 juli 1972.

1989: contactverlies met Phobos 2.

1999: eerste lancering vanop het Sea Launch complex.  Er zouden in de hele  loopbaan van het platform 36 raketten gelanceerd worden.

2015: lancering Soyuz TMA-16M met bemanning ISS 43/44.  Bij het vertrek zijn aan boord de Russische bevelhebber Gennady Padalka,  vluchtingenieur Michail Kornjenko en Amerikaans vluchtingenieur Scott Kelly.  Deze twee laatste zouden aan boord blijven van het ISS en Padalka keert terug met de ESA-astronaut Andreas  Mogensen en de Kazach Aidyn Akanovitsj Aimbetov.

2022: vergeet niet je uurwerken één uur vooruit te draaien, de zomertijd gaat immers weer in. Voorlopig blijft deze omschakeling van tijd geldig tot 2026, hopelijk is het dan over.

28 maart:

1786: William Herschel ontdekt NGC 2859, een balkspiraalstelsel in het sterrenbeeld Kleine Leeuw op een afstand van 77 miljoen lichtjaar, die een helderheid heeft van 11.8.  Voor waarnemers die dit stelsel willen observeren: RK: 09h21m18,52s, dec:34)30’49”.

1802: ontdekking in het sterrenbeeld Virgo, of Maagd, van de asteroïde (2)Pallas door Heinrich Olbers, tijdens een waarneming bedoeld om de eerst ontdekte planetoïde (1)Ceres te lokaliseren.

1807: °Joseph Georg Böhm in Rozdalovice, Bohemen.

1881: °Antoine Brun in Saint-Quintin-sur-Sioule, Puy-de-Dôme, Frankrijk.  Frans botanicus die na het lezen van het boek ‘l’astronomie populaire’ van Camille Flammarion interesse kreeg in sterrenkunde.  Zijn astronomische waarnemingen vielen stil toen hij naar het front gestuurd werd in 1914.  Bij zijn terugkeer voltooide hij zijn studies aan de sterrenwacht van Lyon, werd beroepsastronoom en observeerde voornamelijk veranderlijke sterren, en in het bijzonder die in de Orionnevel.  Was één der oprichters van de ‘Association Française des Observateurs d’Etoiles Variables’ (A.F.O.E.V.) (+06/01/1978, Breuil, Allier (Frankrijk)).

1963: lancering van Saturn SA-4.

1970: °Matthias Maurer in Sankt Wendel, Saarland, Duitsland.  Kwam officieel bij het Europese Astronautenkorps in juli 2015, en zijn eerste ruimtevlucht startte in november 2021.  Is voor het ogenblik werkzaam in het ISS waar hij ondertussen zijn eerste ruimtewandeling heeft gemaakt.

2009: start van missie 19 in het ISS.

2013: lancering Soyuz TMA-08M naar het ISS voor de missie 35/36.

2017: Space X lanceert SES-10.  Het gaat hier om een geostationaire communicatiesatelliet die gepositioneerd wordt 67.0° west.  Men hoopt dat deze satelliet zeker 15 jaar in dienst kan blijven.

2022: Kijk ‘s morgens naar de zuid-oostelijke richting waar omstreeks 07 uur de maan, Venus, Mars en Saturnus te zien zijn. De maan is een kleine sikkel met de lichte kant links, iets daarboven vindt je de planeet Mars. Verder naar links vindt je Saturnus onder de heldere Venus.

29 maart:

1807: de ongeveer 500 km grote asteroïde (4)Vesta wordt ontdekt door Heinrich Wilhelm Olbers vanuit Bremen. Deze planetoïde krijgt de naam naar de naam de godin van het vuur, en zuster van Ceres.

1825: °Francesco Faa di Bruno in Alexandrië.  Toen hij terugkeerde naar de Universiteit van Turijn, gaf hij daar cursussen populaire astronomie.  (+27/03/1888, Turijn (Italië)).

1866: °Charles Adolphe Henri Vincent in Thonon Les Bains, Haute-Savoie, Frankrijk.  Zijn voornaamste sterrenkundige werk is “Synthèse de la cosmographie terrestre par le cosmogéosphère”.  (+14/08/1954, Parijs(15) (Frankrijk)).

1894: °Nikolay Pavlovich Barabashov in Kharkiv, Russisch Keizerrijk.

1947: °Aleksandr Stepanovich Viktorenko in Olginka, Rusland.  Russisch voormalig ruimtevaarder.  Zijn eerste vlucht was met Soyuz TM-3 op 22 juli voor de 3de bemande missie naar Mir.  Samen met zijn 3 andere vluchten zou hij 498 dagen in de ruimte verblijven, waarbij hij 6 ruimtewandelingen deed.

1974: Mariner 10 vliegt als eerste sonde voor de eerste keer langs de planeet Mercurius, nadat hij als eerste de aantrekkingskracht van een andere planeet, Venus, gebruikte om zijn snelheid aan te passen en zijn doel te bereiken.

1989: lancering van Starfire 1, de eerste satelliet in een nieuw GPS-systeem.

2006: de ISS-bemanning 13 wordt gelanceerd met Soyuz TMA-8. Bevelhebber was de Rus Pavel Vladimirovitch Vinogradov en piloot Jeffrey Williams. Ze waren vergezeld van de eerste Braziliaan in de ruimte, Marcos Cesar Pontes.

30 maart:

1863: +Auguste Bravais in Le Chesnay-Rocquencourt, Yvelines, Frankrijk.  Frans natuurkundige, mineraloog, geoloog en astronoom. Zijn naam leeft voort in het haloverschijnsel ‘Circumzenitale boog van Bravais. (°23/08/1811, Annonay, Ardèche (Frankrijk)).

1894: °Nikolay Pavlovich Barabashov in Kharkiv, Russisch Keizerrijk, nu Oekraïne.  Sovjet-astronoom die medewerker was aan de publicatie van de eerste maanfoto’s van de achterzijde van de maan in ‘Atlas of the Other Side of the Moon’ in 1961.  (+29/04/1971, Charkov (Oekraïne)).

2017: Space X lanceert SES-10, de eerste keer dat een draagraket voor een tweede keer gebruikt wordt om kunstmanen in een aardbaan te brengen.

31 maart:

1727: +sir Isaac Newton in Kensington, Groot-Londen, Engeland.  Engels theoloog, alchemist, wiskundige, natuurkundige en astronoom.  Bekend in de sterrenkunde voor zijn ‘Gravitatiewet’. (°04/01/1643 in Woolsthorpe Manor House (Engeland)).

1867: °Henri Deherain in Parijs, Frankrijk.  Hij gaf het tweedelige werk ‘Jules Janssen-Oeuvres scientifiques’ uit in 1929.

1884: °Adriaan van Maanen in Sneek, Friesland, Nederland.  Amerikaans astronoom die in 1912 op Mount Wilson ging werken.  In 1917 ontdekte hij een witte dwerg, die zijn naam draagt, maar ook wel Wolf 28 wordt genoemd, op 14 lichtjaar van hier.  Uit metingen voor de rotatie van spiraalnevels kwam hij tot de conclusie dat deze in onze Melkweg moesten huizen, iets wat hij vanaf 1922 moest herroepen, oen bleek dat zijn metingen foutief waren.  (+26/01/1946, Pasadena, Californië (USA)).

1911: +Emile Fron in Parijs, Frankrijk.  Frans meteoroloog en astronoom die adjunct-directeur was van de sterrenwacht van Parijs onder leiding van Urbain Le Verrier. (°28/08/1836, Clamecy, Nièvre (Frankrijk)).

1925: °Yvette Ribelaygue (gehuwd Andrillat), Marseille, Frankrijk.  Was achtereenvolgens assistent-stagiaire aan de sterrenwacht van Marseille, nadien dezelfde post in Lyon.  Toen Fehrenbach op rust ging werd zij adjunct-directrice aan het ‘Observatoire de Haute Provence, en directrice van de sterrenwacht van oktober 1983 tot maart 1985.

1962: NASA geeft zijn goedkeuring voor het ontwerp van de Gemini-ruimtecapsule.

1966: Luna 10 wordt losgelaten van een om de aarde draaiende kunstmaan en begint zijn reis naar de maan.  De opdracht zou hem 460 keer om onze natuurlijke satelliet laten wentelen waarbij niet alleen infraroodstraling, maar ook de gammastraling van de maan zou onderzocht worden.  Verder werd de samenstelling van de maanbodem bepaald, maar bovenop zou de sonde ook de zogenaamde ‘mascons’ ontdekken.  Deze massaconcentraties, die hoofdzakelijk onder de ‘mare’ te vinden zijn zouden kunnen invloed hebben op sondes die rond de maan wentelen.

1982: lancering van het onderdeel Kvant naar het Russische ruimtestation Mir.

1997: de Pioneer 10 missie kent zijn officieel einde.

2020: +Reimar Lüst.  Duits astrofysicus en wetenschapsmanager van 1984 tot 1990 van ESA. (+25/03/1923, Barmen, Pruisen (Duitsland)).

01 april:

1872: °Antoniazzi Antonio Maria in Collato di Refrontolo, Italië. Werkte als astronoom in het observatorium van Padua vanaf 1893, waarvan hijdirecteur werd in 1913.  (+30/11/1925, Padua (Italië)).

1960: TIROS-1 (Television InfraRed Observing Satellite), de eerste weersatelliet wordt gelanceerd.  De 120 kg zware kunstmaan zal gedurende 78 dagen beelden doorsturen van de aarde.

1965: +Daniel Barbier in het ‘hopital de la Timone, Manosque, Frankrijk. Frans astronoom die zich specialiseerde in spectrofotometrie van de sterren. (°10/12/1907, Lyon, Rhône (Frankrijk)).

1997: de heldere komeet Hale-Bopp gaat door haar perihelium en geeft ons een prachtig beeld.

02 april:

1838: °Hendricus Frédérick Gerardus van de Sande Bakhuyzen in Den Haag, Nederland.  (+08/01/1923, Leiden (Nederland)).

1845: de eerste fotografische opname van de Zon wordt gemaakt.

1867: °Percy Braybrooke Molesworth in Colombo, Ceylon, nu Sri Lanka.  Amateur astronoom die een militaire opleiding kreeg.  Na zijn opruststelling in 1906 zou hij een sterrenwacht inrichten in Trincomalee.  In 1890 was hij stichtend lid van de British Astronomical Association.  Van hem bestaan heel wat uitstekende tekeningen van zijn observaties van Mars en van Jupiter waar hij een ‘grote storing’ meldde in de zuidelijke band op 28 februari 1901 die 40 jaar zou blijven bestaan. (+21/12/1908).

1965: lancering van Intelsat 1, beter gekend als Early Bird, de eerste commerciële communicatiesatelliet die in een geosynchrone baan geplaatst werd.  Op 28 juni werd ze tenvolle geactiveerd.  Voor de senioren onder ons zal deze satelliet beter bekend zijn door het muzieknummer met dezelfde naam van André Brasseur, een hit toen.

1969: lanceringspoging voor Mars 2M N°525/Mars 1969 met een Proton-raket.  De lading bestond uit een lander en een orbiter die beiden verloren gingen.

1989: de 13” refractor, een lenzenkijker, komt aan op Mount Wilson, en wordt een maand later geïnstalleerd in het Lick Observatory op Mount Hamilton.

1995: +Hannes Olof Gösta Alfven in Djursholm, Zweden.  Deze Zweedse fysicus heeft een cosmologische theorie ontwikkeld waarin het universum uit gelijke delen materie en anti-materie bestaat.  Hij ontwikkelde ook een theorie dat het zonnestelsel zich gevormd heeft door elektromagnetisme.  In 1970 kreeg hij de Nobelprijs voor fysica.  (°30/05/1908, Norrköping (Zweden)).

1998: lancering van TRACE met een Pegasus-raket vanop het Western Range Air Space.

2018: terugkeer in de atmosfeer van Tiangong 1 (Hemelpaleis) in de dampkring boven de Zuidelijke Stille Oceaan ten noordwesten van Tahiti.

2022: kijk vanavond, juist na zonsondergang, even uit naar de heel jonge maan, 2% verlicht, laag in het westen te vinden met een verrekijker.

03 april:

1770: °William Gooch in Brockdiss, Norfolk.  Voorbestemd om priester te worden ging hij toch verder in de sterrenkunde en nam deel aan de Vancouver-expeditie die 4,5 jaar duurde en de vijf continenten aandeed.  Tijdens een landing op het Hawaiiaanse eiland Ohua om proviand en water te halen, werden de leden aangevallen door lokale Pahupu (Hawaiianse krijgers) en gedood.  (+12/05/1792, Waimea, Oahu (Hawaii)).

1799: +Pierre Charles Le Monnier in Bayeux, Frankrijk. Astronoom geworden in navolging van zijn vader op 16-jarige leeftijd, werd hij na het voorleggen van een uitvoerige maankaart lid van de ‘Académie Française de sciences’ op 21 april 1736. (°23/11/1715, Parijs (Frankrijk)).

1841: °Hermann Karl Vogel in Leipzig.  Vooral geïnteresseerd in spectroscopie.  Hij stichtte in 1874 de sterrenwacht van Potsdam waarvan hij in 1882 directeur werd.  Na een publicatie van een catalogus van stellaire spectra in 1883 zou hij in 1889 nog kunnen aantonen dat Algol eigenlijk een dubbelster was.

1903: °Mitrofan Stepanovich Zverev  in Voronezh, Rusland (sommige bronnen vermelden 16/04/1903).  Sovjet astronoom die werkte in het observatorium van Pulkovo, waar hij in 1951 directeur werd.  Specialist in zwakke sterren maakte hij een catalogus van zwakke sterren.  Daarvoor organiseerde hij verschillende expedities om ook zwakke sterren te observeren in het zuidelijk halfrond.  (+17/11/1991, Sint Petersburg (Rusland)).

1966: Luna 10 wordt het eerste ruimtetuig dat in een baan om de Maan komt.

1973: het tweede ruimtestation van de Russen, Salyut-2, wordt gelanceerd, deel uitmakend van een ultrageheim militair Almaz-programma. Het station raakte beschadigd door de ontploffing van zijn lanceerraket, waardoor de druk wegviel en het begon te tuimelen en keerde na 2 maand terug in de dampkring.

1976: °Ulrika Babiakovà.  Slovaaks astronoom, en vooral ontdekster van asteroïden vanuit Banska Stiavnica, Slovakije.  Volgens het Minor Planet Center is ze ontdekker of mede-ontdekker van 14 asteroïden tussen 1998 en 2001.  (+03/11/2002).

2022: hopelijk kan de lancering SpaceX Axiom Space-1 (AX-1) Falcon 9 Launch, een commerciële vlucht van SpaceX naar het ISS met een Crew Dragon, nu doorgaan.