LEO-NIEUWSBRIEF 20230123-20230129

 23 januari:

1779: Charles Messier (1730-1817), op zoek naar kometen, vindt een nieuw object voor zijn catalogus van nevels, M56, een nevel die hijzelf beschrijft als ‘een nevel zonder sterren’.  Deze bolhoop is met een goede verrekijker of een kleine telescoop al te zien als een vaag vlekje ongeveer tussen de sterren Albireo van de Zwaan en Sulafat van de Lier.

1810: +Joseph Thulis in Marseille, Bouches-du-Rhône, Frankrijk.  Na een periode in Kairo, waar hij werkte om een bijhuis van het familiebedrijf te leiden, keert hij terug en gaat naar Hyères waar een observatorium was ingericht met Engelse instrumenten door de Graaf van Saksen-Gotha.  (°06/06/1748, Marseille, Bouches-du-Rhône (Frankrijk)).

1840: °Ernst Karl Abbe in Eisenach, Saksen-Weimar-Duits Keizerrijk.  Duits natuurkundige die directeur was van de sterrenwacht van Jena van 1877 tot 1900 (deze sterrenwacht bestaat nog steeds en is bekend als de ‘Friedrich Schiller Universidad).  Hij werkte samen met Carl Zeiss (1816-1888) bij het ontwerpen en bouwen van optische instrumenten voor het opzoeken van asteroïden.  Hij was de eerste om lenzen te slijpen in fluoriet.  (+14/01/1905, Jena (Duits Keizerrijk)).

1892: de amateur-astronoom Thomas David Anderson (1853-1932) ontdekt Nova Auriga.  Het is echter pas op 01/02/1892 dat Ralph Copeland van het Calton Hill Observatory in Edinburgh een anonieme melding hiervan krijgt.  Bij opzoekingen bij oudere foto’s ontdekt Charles Pickering (1846-1919) de nova terug als een ster van magnitude +5 op een foto die dateert van 10/12/1891 en 4,4 op 20/12/1891.

1907: °Hideki Yukawa in Tokyo, Japan.  Japans theoretisch fysicus en eerste Japanse Nobelprijswinnaar voor zijn voorspelling van het Pi meson of pion. (08/09/1981, Kyoto, (Japan)).

1949: °Robert Donald Cabana in Minneapolis, Minnesota, USA.  Amerikaans astronaut die deel uitmaakte van de NASA astronaut group 11.  Hij ging voor het eerst de ruimte in met STS-41 Discovery waarbij de ruimtesonde Ulysse in een baan werd gebracht.  Verder ging hij weer de ruimte in met STS-53 Discovery, STS-65 Columbia en STS-88 Endeavour.  Zo haalde hij 37 ruimtedagen.  In 2004 ging hij op rust als astronaut maar bleef bij NASA.

1960: +Hugh Percival Wilkins in Bexleyheath, Londen, UK.  Gekend amateur-astronoom die, in samenwerking met Patrick Moore (1923-2012), enkele popularizerende astronomieboeken uitgaf.  (°04/12/1896, Camarthen, Wales (UK)).

2003: het laatste contact werd verkregen van de interplanetaire sonde Pioneer 10 vanop een afstand van 12 miljard km.

24 januari:

1882: °Harold Delos Babcock in Edgerton, Wisconsin, USA.  Was werkzaam aan het Mount Wilson Observatory van 1907 tot 1948 en vooral aan zonnespectroscopie deed.  (+08/04/1968, Pasadena, Californië (USA)).

1882: °Harold Delos Babcock in Edgerton, Wisconsin (USA).  Deze Amerikaanse astronoom werkte op het Mount Wilson Observatory.  Specialist in spectrografie breidde hij de tabellen van Rowland uit van het zonnespectrum in het ultraviolet en infrarood.  De ontdekker van de zonnecyclus, differentiële rotatie en het magnetisch veld van de zon. (+08/04/1968, Pasadena, Californië (USA)).

1892: de amateurastronoom Thomas Anderson ontdekt Nova Auriga.  Het is pas op 01/02/1892 dat Ralph Copeland (1837-1905), van het Calton Hill Observatory in Edinburgh, een anonieme melding krijgt.  Bij de opzoekingen in oude foto’s ontdekt Charles Pickering (1846-1919) de nova terug als een ster van magnitude +5 op een opname daterend van 10/12/1891 en met een maximum van magnitude +4,4 op 20/12/1891.

1915: +Georg Friedrich Julius Arthur von Auwers in Berlijn.  Duitsland.  Deze Duitse astronoom was een tijdlang directeur van de sterrenwacht van Potsdam.  Hij werkte mee aan de expedities van 1874 en 1882 om de Venustransits te observeren.  (°12/09/1838, Göttingen, (Duitsland)).

1933: +Aloys Verschaffel in Villefranque, Pyrénées-Atlantiques, Frankrijk.  Vlaamse priester die een late roeping had voor de astronomie. (°01/03/1850, Desteldonk, Oost-Vlaanderen (België)).

1941: °James Whitney Young in Portland, Oregon, USA.  Amerikaans astronoom die vooral op zoek ging naar asteroïden, waarvan hij er meer dan 250 vond, voornamelijk vanop het Jet Propulsion Laboratory op de Table Mountain Facility.

1943: °Shannon Mathilde Wells Lucid in Shanghai, China.  Amerikaanse ruimtevaarder die haar eerste vlucht maakte met STS-51-G Discovery waarbij 3 telecommunicatiesatellieten in een baan werden gezet.  Verder ging zij nog met STS-34 Atlantis, STS-43 Atlantis, STS-58 Columbia, STS-79 Atlantis Atlantis de ruimte in waarbij zij, na een bezoek aan het MIR-ruimtestation, weerkeerde in STS-79 Atlantis.  In totaal zou zij 223 ruimtedagen op haar conto zetten.

1947: °Michio Kaku in San Jose, Californië, USA.  Japans/Amerikaans theoretisch fysicus, futurist, auteur en vooral popularisator van de wetenschappen, aanhanger van de snaar- of stringtheorie.

1962: +Alexandre Paul Octave Barbaud in Parijs.  Heeft een tijdlang verschillende graden als astronoom doorlopen in de sterrenwacht van Algiers tussen 1909 en 1915.  (°01/05/1877, Teniet-el-Haad (Algerije)).

1978: Cosmos 954, een Radar Ocean Reconnaissance SATellite, RORSAT, gelanceerd op 18 september 1977, met een Tsiklon-2, keert ongecontroleerd terug in de atmosfeer, boven het Great Slave Lake in Canada, en wordt angstig verwacht, omdat hij een kernreactor met 50 kg hoogverrijkt uranium-235 aan boord had.  De Russen betaalden 3 miljoen Canadese Dollar i.p.v. de gevraagde 10 miljoen om de resten te zoeken.

1985: lancering STS-51C, Discovery, volledig bestemd voor militaire doeleinden, en werd de honderdste menselijk vlucht naar een baan om de aarde.  Bevelhebber Thomas Kenneth (Ken) Mattingly II (1936-), werd vergezeld door piloot Loren James Shriver (1944-), missiespecialisten Ellison Shoji Onizuka (1946-)1986) en James Frederick Buchli (1945-), en ladingsspecialist Gary Eugene Payton (1948-).

1986: Voyager 2, gelanceerd op 20 augustus 1977, vliegt langs Uranus, nadat hij al eerder onderzoek gedaan had tijdens langsvluchten bij Jupiter en Saturnus.  Later zou hij ook nog Neptunus bezoeken vooraleer op 5 november 2018 officieel ons zonnestelsel te verlaten.

1992: de ruimtesonde Magellan begint aan zijn derde ronde bij het in kaart brengen van de planeet Venus, om de witte vlekken, die niet eerder goed geobserveerd waren in de eerste twee rondes, aan te vullen.

25 januari:

1736: °Joseph-Louis Lagrange (als Giuseppe Lodovico Lagrangia) in Turijn, Italië.  Een wiskundige en astronoom die een zeer opmerkelijke bijdrage leverde in hemelmechanica.  Hij berekende vijf plaatsen in de ruimte waar de gecombineerde aantrekkingskracht van zon en aarde een daar gestationeerd object op hun plaats zou houden, de zogenaamde Lagrange-punten.  L1 wordt voor het ogenblik ingenomen door de SOHO-satelliet. (+10/04/1813, Parijs, Eerste Franse Keizerrijk (Frankrijk)).

1799: °Joseph-Thadäeus Winnerl in Murech, Styerie, nu Steiermark, Oostenrijk.  Uitzonderlijk bouwer van uurwerken en chronometers.  Was lang medewerker aan het ‘Observatoire de Paris’ waar hij meewerkte bij Foucault (1819-1868) voor de bepaling van de lichtsnelheid.  (+25/01/1886, Andresy, Yvelinnes (Frankrijk)).

1860: °Gaston Armelin in Montauban, Tarn-et-Garonne, Frankrijk.  Frans dichter en astronoom die zijn loopbaan startte bij het Ministerie van Oorlog, en in 1887 het 42ste lid werd van de ‘Société Française d’Astronomie’.  (+18/11/1941, Parijs(18), Îsle-de-France (Frankrijk)).

1869: °John William Robinson Punch Sedbergh in Yorkshire.  Geïnterresseerd vanaf zijn zestiende in astronomie, maar ook in archeologie.  Hij bouwde een 25 cm telescoop die hij gebruikte in zijn sterrenwacht in Castleton.  (+04/07/1938, Ellerstang, Castleton, North Yorkshire (UK)).

1879: °Maurice Bongrain, Cherbourg, Manche, Frankrijk.  Was mee met de expeditie naar de zuidpool als astronoom op de ‘Pourquoi-Pas’.  (+13/04/1951, Ablancourt, Marne (Frankrijk)).

1886: +Joseph-Thadaeus Winnerl in Andresy, Yvelinnes, Frankrijk.  (°25/01/1799, Murech, Styrië (Oostenrijk)).

1931: +Filippo Angelitti in Palermo, Italië.  Nadat hij begon als rekenaar in de sterrenwacht van Capodimonte in 1878, werd hij in 1885 assistent.  In 1897 werd hij directeur van de sterrenwacht van Palermo, op Sicilië, tot aan zijn dood.  (°01/05/1856, Aielli,(Italië)).

1940: +Joseph Fernand Ludovic Driencourt in Noyon, Oise, Frankrijk.  In 1907 zou hij, samen met Auguste-François Claude(1858-1938) een astrolabium met prisma ontwerpen om breedtegraden te bepalen (Driencourt et Claude 1911). (°22/12/1858, Pontoise-lès-Noyon, Oise (Frankrijk)).

1947: +Charles Jean Marie de Bayne in Rayssac, Tarn, Frankrijk.  Directeur van het observatorium van de marine op 22/09/1897 in Rochefort, waar hij op 26/01/1900 opgevolgd werd door Richer.  (°29/08/1867, Rabastens, Tarn (Frankrijk)).

1956: Christopher, Chris, David Impey in Edinburgh, Schotland, UK.  Brits astronoom die sedert 1986 faculteitslid is aan de Universiteit van Arizona, USA en actief is in het observeren van lichtzwakke melkwegstelsels.

1960: +Gavriil Adrianovich Tikhov in Alma-Ata, Kazachstan.  Waarnemer aan het Pulkovo Observatorium tussen 1906 en 1941, is hij een pionier in astrobiologie.  (°01/05/1875, Smaliavitch, Minsk (Wit-Rusland)).

1962: NASA geeft zijn goedkeuring voor de start in de ontwikkeling van de Saturnus-reeks raketten.

1983: lancering van IRAS, de ‘InfraRood Astronomische Satelliet’, met een 57 cm-telescoop, voor de eerste onderzoeksmissie, in het infrarode deel van het spectrum, van de hele sterrenhemel.  Het ging hier om een samenwerking van de USA, Nederland en het UK.

1994: lancering Clementine, populaire naam voor de ‘Deep Space Program Science Experiment’, waarin sensoren en componenten van een satelliet in ruimte-omstandigheden worden getest.  De missie zou 115 dagen duren.

2004: een onbemand wagentje met fotoapparatuur, Opportunity, landt in de krater Eagle in Meridiani Planum, op Mars in de hoop dat gedurende 90 dagen gegevens kunnen verzameld worden.  Eigenlijk bleef de sonde 14 jaar lang data doorzenden en legde, ondanks het feit dat hij zich enkele malen vastreed in de stofduinen van de rode planeet, toch bijna 45 km aflegde.

2009: +Eleanor Francis “Glo” Helin.  Amerikaanse astronome die hoofdonderzoeker was in het ‘Near-Earth Asteroid Tracking’ (NEAT) programma van het NASA JPL, en meer dan 500 planetoïden en een twaalftal kometen heeft ontdekt.  Richtte in 1973, samen met Eugene Shoemaker het Palomar Planet-Crossing Asteroid Survey op om planetoïden, die een kans maken om in botsing met de aarde te komen, op te sporen.  (°19/11/1932, Pasadena, Californië (USA)).

2012: +Franco Pacini in Florence, Italië.  Italiaans astrofysicus die onderzoek deed op het gebied van High Energy Astrophysics in Europa en de USA.  (°10/05/1939, Florence (Italië)).

26 januari:

1736: Joseph-Louis Lagrange, gedoopt Giuseppe Lodovicoi Lagrangia, in Turijn, Italië.  Was wiskundeleraar vanaf 1753.  Hij publiceerde in 1788 een werk met de resultaten van zijn berekeningen over de stabiliteit van het zonnestelsel.  Vanaf 1772 gaf hij een heel speciale oplossing voor de stabiliteit van een gelijkzijdige driehoek, gevormd door 3 hemellichamen.  Vandaar kwam ook de naam van de Lagrangepunten.  (+10/04/1813, Parijs (Frankrijk)).

1770: °Niccolo Cacciatore in Casteltermini, Sicilië, Italië.  Naar aanleiding van zijn wiskunde- en natuurkundestudies in Palermo leerde hij Giuseppe Piazzi kennen, toen hoofd van het Astronomisch Observatorium van Palermo en werd hij assistent-student in 1798.  Volgens hem noemde Piazzi de sterren alpha en beta Delphini, sualocin en rotanev, achterstevoor Nicolaus Venator, de gelatiniseerde versie van de naam Cacciatore, dat ook jager betekent (Nicolas de opvolger).  (+28/01/1841, Palermo (Italië)).

1793: °Georg Merz in Bichl, Beieren, Duitsland.  Opticien en bouwer van astronomische telescopen en andere optische instrumenten.  (+12/01/1867, München, Beieren (Duitsland)).

1842: °Friedrich Emil von Asten in Keulen, Duitsland.  Vanaf 1870 was hij werkzaam aan de sterrenwacht van Pulkovo, en vooral gekend als komeetwaarnemer.  (+15/08/1878, Sint-Petersburg, Rusland)).

1868: +Josef Georg Böhm in, Nice Clementinum, Praag, Polen.  Oostenrijks astronoom en wiskundige die een de universiteit studeerde.  Werd in 1833 assistent onder Johann von Littrow in de sterrenwacht van Wenen. (°28/03/1807, Rozd’alovice, Bohemen (Tsjechië)).

1884: +Adriaan van Maanen in Pasadena, Californië, USA).  Amerikaans astronoom die in 1912 op Mount Wilson ging werken.  In 1917 ontdekte hij een witte dwerg, die zijn naam draagt, maar ook wel Wolf 28 wordt genoemd, op 14 lichtjaar van hier.  Uit metingen van de rotatie van spiraalnevels kwam hij tot de conclusie dat deze in onze Melkweg moesten huizen, iets wat hij vanaf 1922 moest herroepen, toen bleek dat zijn metingen foutief waren.  (+26/01/1946, Sneek, Friesland (Nederland)).

1902: °Pierre Jean Marie Joseph Sizaire in La Rochefoucauld, Poitous-Charente, Frankrijk.  Publiceerde in 1948 de ‘Le Guide des étoiles’.  (+21/06/1985, Parijs(16) (Frankrijk)).

1939: +Louis Fabry in Les Lecques, Var, Frankrijk.  Frans astronoom die o.a. in het ‘Observatoire de Marseille’ actief was.  (°20/04/1862, Marseille, Bouches-du-Rhône (Frankrijk)).

1949: de fameuze ‘Hale telescope’, met een diameter van 5,08 m (200 duim) ziet zijn eerste licht in het Palomar-observatorium.  Hij zou die eerste plaats pas verliezen met de bouw van de Russische 6 m BTA-6 telescoop in de Kaukasus.

1952: °Mario Runco Jr. in The Bronx, New York, USA.  Werd als Amerikaans astronaut geselecteerd in 1987 die in totaal bijna 23 dagen in de ruimte verbleef in 3 shuttlevluchten: STS-44 Atlantis, STS-54 Endeavour en STS-77 Endeavour en gedurende 4,5 uur als ruimtewandelaar.

1959: +Edward Arthur Fath in Tacomu, Washington, USA.  Was in 1908 de eerste om te opperen dat spiraalnevels eigenlijk melkwegen zouden kunnen zijn, iets waarvoor hij waarnemingen met de Lick telescoop gebruikte.  (°23/08/1880, Rheinbischofsheim, Naden-Württemberg (Duitsland)).

1962: de 330 kg zware Amerikaanse maansonde Ranger 3 vertrekt naar de maan.  Bedoeling was tijdens de vlucht foto’s te nemen van de maan tot op het moment van de inslag, met een seismometer en stralingsmeter de gammastralen meten en een verslag op te maken over de reflectiviteit van de maanbodem.  Twee dagen voor aankomst kreeg de sonde een verkeerd commando vanop de aarde en verloor men contact.  De sonde vloog de maan op 35.000 km voorbij en bleef in een baan om de zon.

1966: °Conny Clara Aerts in Brasschaat, Antwerpen, België.  Belgische wiskundige en astronome.  Kreeg de “Kavli”-prijs op 01/06/2022 voor haar onderzoek in sterbewegingen.

2023: de kleine planeet (6)Hebe komt in oppositie in het sterrenbeeld Kreeft en heeft een magnitude van 8,8.

27 januari:

1701: °Charles Marie de la Condamine in Parijs, Frankrijk.  Frans wiskundige en geograaf.  In 1735 vertrok hij op expeditie naar o.a. Peru in een geodetische opdracht om de vorm te bepalen van de aarde teneinde de opinie van Isaac Newton te toetsen.  Op zijn reis werd hij vergezeld door de Franse astronoom Pierre Bouguer.  (+04/02/1774, Parijs, Frankrijk).

1780: °Nicolo Cacciatore in Casteltermini, Agrigente, Sicilië, Italië.  Maakte kennis met Giuseppe Piazzi (1746-1826) die hij in 1817 als directeur van het observatorium van Palermo opvolgde.  (+28/01/1841, Palermo, Palermo (Italië)).

1829: °Isaac Roberts in Groes Bach, Henllan, Denbigshire, North-Wales.  Na een carrière als ondernemer raakte hij geïnteresseerd in astrofotografie.  Zijn opnames, daterend van 1887 van de Andromedanevel toonden duidelijk aan dat het hier om een spiraalstelsel ging.  Een eerste editie van zijn “Atlas de photographies d’étoiles, d’amas et de nébuleuses" dateert van 1893.  Een tweede deel kwam er in 1899.  Zijn tweede echtgenote, Dorothée Trumpke zou na zijn dood nog 2 delen uitgeven.

1860: +Thomas Macdougall Brisbane in Largs, Schotland.  Bouwer van een sterrenwacht in Parramatta, Australië en een dubbel observatorium in Makerstoun in Schotland, voor zowel sterrenkundige als studies voor het magnetisme.  (°23/07/1773, Largs, Schotland)).

1936: °Barry Clark Barish in Omaha, Nebraska, USA.  Kreeg in 2017, samen met Kip Thorne (1940-) en Rainer Weiss (1932-) de Nobelprijs voor fysica als de eersten die in 2015 voor het eerst zwaartekrachtgolven zouden meten met de Laser Interferometer Gravitational-Wave Observatory (LIGO).

1941: °Beatrice Muriel Hill Tinsley in Chester, Chesire, UK.  Britse astronoom en kosmoloog die vooral bekendheid kreeg door haar onderzoek naar het ontstaan en evolutie van sterrenstelsels.  Verhuisde naar Nieuw-Zeeland na WO II.  (+23/03/1981, New Haven, Connecticut (USA)).

1954: +Ernest Esclangon in Eyrenville, Dordogne, Frankrijk.  Frans astronoom die na de ‘Grote Oorlog’ directeur werd van de sterrenwacht van Straatsburg, daarna van Parijs.  Hij liet hier twee practische instrumenten achter, een horloge met twee wijzerplaten met de gemiddelde tijd en de sterrentijd, en de sprekende klok die op 14/02/1933 in dienst kwam.  (°17/03/1876, Mison, Alpes de Haute-Provence (Frankrijk)).

1967: ramp op Launch Pad 34 waar bevelhebber Virgil “Gus” Grissom, senior piloot Edward Higgins White en piloot Roger Chaffee sterven wanneer vuur uitbreekt in de Apollo 1-cabine tijdens een testsessie op het lanceercomplex 34 in Cape Canaveral, die moesten opstijgen op 21 februari 1967.

1994: +Boris Aleksandrovich Vorontsov-Velyaminon in Moskou, Rusland.  Russisch astrofysicus en astronoom.  Ontdekte, onafhankelijk van Robert Julius Trumpler de absorptie van het licht door interstellair stof. (°14/02/1904, Dnipro (Oekraïne)).

28 januari:

1608: °Giovanni Alfonso Borelly in Napels, Italië.  Na een carriére als wiskundige, waarbij hij tot de vaststelling kwam dat de banen van kometen ellipsvormig waren startte hij studies van het menselijk lichaam.  Hij zou ook nog wiskunde doceren in de universiteiten van Pisa en Messina.  (31/12/1679, Rome (Italië)).

1611: °Johannes Hevelius in Gdansk, Polen.  Duits-Pools astronoom en tijdelijk burgemeester van Danzig, de man die de eerste maankaarten opstelde, gekend als ‘Selenographia’.  (28/01/1687, Gdansk (Polen)).

1622: °Adrien Azout in Rouen, Seine-Maritime, Frankrijk.  Hij verliet omstreeks 1640 zijn geboorteplaats voor Parijs waar hij interesse kreeg voor astronomie.  In 1664-1665 observeerde hij kometen en opperde de idee dat deze zich in elliptische of parabolische banen bewogen, wat in tegenspraak was van Johannes Hevelius (1611-1687).  Hij emigreerde naar Italië waar hij de laatste 20 jaar van zijn leven bleef.  Hij kreeg lovende kritieken als opticien en telescoopbouwer.  (+23/05/1691, Rome (Italië)).

1688: +Ferdinand Verbiest in Bejing, China.  Was uitgzonden als Jezuïet naar China waar o.a. door de zeer accurate voorspellingen in de gratie van de lokale overheden en Keizer kwam.  (°09/10/1623, Pittem, West-Vlaanderen (België)).

1722: °Guillaume de Saint-Jacques de Silvabelle in Marseille, Bouches-du-Rhône, Frankrijk.    Frans wiskundige en astronoom die in 1763 de Jezuïet Pezenas opvolgde als directeur van de sterrenwacht van Marseille.  Aangezien de orde alle instrumenten had meegenomen bij hun uitwijzing liet hij een nieuwe telescoop van het Grégory-type installeren waarmee vooral studies gedaan werden van een vlek op Jupiter en de periodieke verdwijning van de ringen van Saturnus.  (10/02/1801, Marseilles, Bouches-du-Rhône (Frankrijk)).

1817: °Wilson Lee Cannon in Delaware, USA.  Vader van Annie Jump Cannon (11/12/1863-13/04/1941).  (+09/02/1905, Dover, Kent, Delaware (USA)).

1838: °James Craig Watson in Fingal, Elgin County, Ontario, Canada.  Canadees-Amerikaans astronoom, voornamelijk ontdekker van kometen en kleine planeten (22) en directeur van het Detroit Observatory van de universiteit van Michigan in Ann Harbor.  Tussen 1863 en 1877 zou hij 22 asteroïden en enkele kometen ontdekken.  Naar aanleiding van de totale zonsverduistering van 29/07/1878 zou hij het bestaan van de planeet Vulcan aankondigen.  Bij verdere metingen bleek het om de ster Theta Cancri te gaan.  (+23/11/1880, Madison, Wisconsin (USA)).

1841: °Niccolo Cacciatore in Casteltermini, Palermo, Italië.  Naar aanleiding van zijn wiskunde- en natuurkundestudies in Palermo leerde hij Giuseppe Piazzi kennen, toen hoofd van het Astronomisch Observatorium van Palermo en werd hij assistent-student in 1798.  Volgens hem noemde Piazzi de sterren alpha en beta delphini sualocin en rotanev, achterstevoor Nicolaus Venator, de gelatiniseerde versie van de naam Cacciatore, dat ook jager betekent (Nicolas de opvolger).  (+26/01/1770, Casteltermini, Sicilië (Italië)).

1860: °Julius Bauschinger in Fürth, Beieren, Duitsland.  Duits astronoom en o.a. directeur van de sterrenwacht van Leipzig tussen 1920 en 1930.  Zijn meridiaanmetingen van meer dan 50000 sterren zouden leiden tot de uitgave van twee catalogussen.  Tussen 1909 en 1919 zou hij vanop de sterrenwacht van Straatsburg met een 49 cm telescoop dubbelsterren observeren en de nevels van de NGC-catalogus.  (+21/01/1934, Leipzig (Duitsland)).

1884: °Lucien Henri d’Azambuja in Parijs(10), Frankrijk.  Na de dood van zijn vader raakte hij op 15-jarige leeftijd toch in de sterrenwacht van Meudon waar slechts 5 astronomen werkzaam waren.  Samen met Deslandres trok hij naar het Spaanse Argamasilla waar zij de totale zonsverduistering van 28 mei 1900 zouden observeren en op 30 augustus 1905 die in Burgos.  Na zijn dienstplicht en zijn diploma in Parijs bouwde hij samen met Deslandres de grote spectroheliograaf van Meudon.  In 1926 werkte hij samen met Marguerite Roumens met wie hij later in het huwelijk trad.  In het begin van de 20ste eeuw ging hij stap voor stap hogerop in de astronomische hiërarchie van de sterrenwacht tot hij op rust ging, maar toch bleef observeren.  Het zou pas in 1959 dat hij samen met zijn vrouw dit observatorium verliet.  (+18/07/1970, Salies-de-Bearn, Pyrénées-Atlantiques (Frankrijk)).

1887: oprichting van de Société Astronomique de France (SAF).

1889: +Joseph-Emile Barbier in Saint-Genest-Lerpt, Loire, Frankrijk.  Frans wiskundige en astronoom die na een periode van lesgeven in Nice assistent-astronoom werd in de sterrenwacht van Parijs, die hij verliet in 1865.  In 1880 vond de Franse wiskundige hem terug in een krankzinnigeninstelling in Charenton, en kreeg hem vrij.  Hij overtuigde hem om verder te werken aan wiskundige problemen en de resultaten te publiceren (°18/03/1839, Saint-Hilaire-Cottes, Pas-de-Calais (Frankrijk)).

1905: °György Kulin in Nagyszalonta, Bihor County, Roemenië.  Ontdekte 21 asteroïden, en was mede-ontdekker van de periodieke komeet C/1942 C1 Whipple-Bernasconi-Kulin.  (+22/04/1989, Budapest, Hongarije.

1913: °Arlette Tournaire in Saint-Nexans, Dordogne, Frankrijk.  Echtgenote van Etienne Vassy waarmee ze zou samenwerken om de aardse hogere atmosfeer te onderzoeken.  Als koppel verblijven ze in 1937 in het geofysisch station van Ifrane, Marokko, en voeren tOT 1947 experimenten uit op het ‘Observatoire du Pic du Midi’.  (+30/04/2000, Parijs (Frankrijk)).

1928: °Bert De Lore.  Belgisch emeritus-professor Astrofysica en vooral goed gekend op de Volkssterrenwacht Urania in Hove.  (+05/02/2019,  /  /  (België)).

1946: +Jan J. junior Woltjer in Leiden, Nederland.  Hoogleraar tot aan zijn dood, aan de Rijksuniversiteit van Leiden waar hij doceerde en onder andere als leerling Gerard Pieter Kuiper kende.  (°03/08/1891, Amsterdam,(Nederland)).

1954: +Ernest Benjamin Esclangon in Eyrenville, Dordogne, Frankrijk.  (°17/03/1876, Misson, Alpes-de-Haute-Provence (Frankrijk)).

1986: bevelhebber Francis Dick Scobee (1939-1986) piloot Michael John  Smith (1945-1986), astronauten Ellison Shoji Onizuka (1946-1986), Judy Arlene Resnik (1949-1986), Ronald Erwin McNair (1950-1986) en Gregory Bruce Jarvis (1944-1986), en de lerares Sharon Christa McAuliffe (1948-1986) komen om als het ruimteveer Challenger ontploft doordat er een lek optreedt via een door de vorst beschadigde dichtingsring van één van de vaste brandstofraketten.  Een steekvlam slaat in de brandstoftank met zuurstof en waterstof en het geheel ontploft.

1993: +Helen Battles Sawyer-Hogg in Richmond Hill, Ontario, Canada.  Canadese astronome aan het David Dunlop Observatory van de ‘University of Toronto’ en specialiste veranderlijke sterren en bolhopen.  Zij is de stichtster van de astronomische vereniging van Canada (Royal Astronomical Society of Canada).  (°01/08/1905, Lowell, Massachusetts (USA)).

2010: +Gérard Gabriel Wlérick in Boulogne-Billancourt, Hauts-de-Seine, Frankrijk.  Frans astronoom die o.a. voorzitter was van de groep die de Grote Zuidelijke Europese Telescoop bestuurde. (°24/02/1921, Parijs(15) (Frankrijk)).

2023: de maan komt in haar Eerste Kwartier om 16u19.

29 januari:

1700: °Daniel Bernoulli in Groningen, Nederland.  Zwitsers wiskundige, en zoon van Johann Bernoulli.  Zou publicaties uitgeven over de oorsprong van de getijden en ook over de inclinatie van het vlak waarin planeten wentelen ten opzichte van dit van het evenaarsvlak van de zon.  (+17/03/1782, Bazel (Zwitserland)).

1817: +Franz de Paula Triesnecker in Wenen, Wenen, Oostenrijk.  Oostenrijks jezuïet-astronoom. Hij werd in 1782 assisterend directeur van het observatorium van Wenen.  Volgde Maximiliaan Hell (1720-1792) als directeur van dit observatorium tot aan zijn dood.  (°02/04/1745, Mallon, Kirchberg am Wagram, Neder-Oostenrijk (Oostenrijk)).

1817: °William Ferrel in Fulton County, Pennsylvania, USA.  Zijn berekeningen: de Wet van Ferrel, tonen aan hoe de aardse rotatie de hoge en lagedrukzones beïnvloeden.  Hij zou ook de zwaartekracht van zon en maan en de effecten daarvan op de aardse rotatie bepalen.  Zelfs, zonder echt bewijs, beweerde hij dat de aardas schommelt.  (18/09/1891, Maywood, Wyandotte County, Kansas (USA)).

1842: °Giovanni Celoria als Casale Monferrato in Alessandria Piemont, Italië.  Italiaans astronoom, academicus en politieker.  Begon in 1863 te observeren in het astronomisch observatorium van Brera toen Giovanni Virginio Schiaparelli er directeur was en hij volgde hem daar op in 1900.  Bij de opstart van de Uur-commissie (Nr. 31) van de Internationale Astronomische Unie was hij één van de eerste leden.  (+17/08/1920, Milaan (Italië)).

1843: +Johann-Ludwig-Alexander Herrenschneider in Straatsburg, Frankrijk.  Na een woelige jeugdervaring verhuisde de familie naar Ribeauvillé in de Elzas verhuisde.  Daar zou hij wiskunde en astronomie studeren in de Universiteit van Straatsburg, onder leiding van Johann Jeremias Brackenholder.  Na zijn deze studies werd hij professor astronomie aldaar.  Zijn carrière begon met een rondreis naar een aantal Europse observatoria waarbij hij in contact kwam met een pak mede-astronomen. (°23/03/1760, Palatinat Gaugrehweiler (Duitsland)).

1859: +William Cranach Bond in Cambridge, Massachusetts, USA.  Was de eerste directeur van het Harvard College Observatory in Cambridge, Massachusetts.  Ontdekker op 16 september 1848 van de Saturnusmaan Hyperion en van de zogenoemde ‘floersring’ van de planeet.  Hij was ook nog mede-ontdekker van de komeet 1850 II, met Brorsen in Senfenburg, Beieren. (°09/09/1859, Portland, Maine (USA)).

1905: +François Folie in Luik, Luik, België. Belgisch architect.  Onder zijn leiding werden heel wat faculteiten gebouwd, zoals ook het Observatoire de Cointe nabij Luik.  (11/12/1833, Venlo (Nederland)).

1935: °Lubos Kohoutek in Zabiek, Olomocu, Tsjechië.  Tsjechisch astronoom die ontdekker was van een pak asteroïden, planetaire nevels en de supernova SN1973F, maar ook kometen, met als uitschieter de komeet Kohoutek die in 1973 met het blote oog waarneembaar was.

1989: de op 12 juli 1988 gelanceerde Russische Phobos 2 komt in een baan om de planeet Mars voor een missie die zou duren tot 27 maart 1989.