LEO-NIEUWSBRIEF 18/11/2022-27/11/2022

 19 november: 

1588: °Jacques Grandami in Nantes, Loire-Atlantique, Frankrijk.  Frans Jezuïet en astronoom die het Ptolemenisch cosmossysteem aanhield, daarbij gebruik makend van de nieuwe magneettheorieën van Nicola Cabeo en Athanasius Kircher.  Als observator is hij gekend voor zijn heel nauwkeurig beschreven observaties van de kometen van 1664 en 1665.  (+12/02/1672, Parijs, Île-de-France (Frankrijk)). 

1672: +John Wilkins in Chancery Lane, Londen, UK.  Engels cryptograaf, parlementariër en astronoom die in 1640 ‘Ontdekking van een wereld in de Maan’ uitgaf.  In 1660 verdedigde hij de theoriëen van Copernicus.  (°14/02/1614, Fawsley, West Northamptonshire (Engeland)).

1884: +Pierre Daguin in Toulouse, Haute-Garonne, Frankrijk.  Frans astronoom die van 1865 tot 1870 directeur was van de sterrenwacht van Toulouse.  (°05/08/1814, Poitiers, Vienne (Frankrijk)). 

1885: +Barthélémy Aoust in Marseille, Bouches-du-Rhône, Frankrijk.  Professor wiskunde van 1845 tot 1847 in Parijs, later in Straatsburg, Besançon en uiteindelijk in Marseille.  (°19/04/1814, Béziers, Hérault (Frankrijk)).  

1889: °Edwin Powell Hubble in Marshfield, Missouri, USA.  Amerikaans astronoom die een belangrijke rol speelde in de kennis van extragalactische astronomie en zijn besluit dat het heelal uitdijt.  Naar hem zou de grote ruimtetelescoop genoemd worden die nog altijd in dienst is.

1932: °Eleanor Francis “Glo” Helin. Amerikaanse astronome die hoofdonderzoeker was in het ‘Near-Earth Asteroid Tracking’ (NEAT) programma van het NASA JPL. (+25/01/2009, ()). 

1958: °Jean-François Clervoy in Longeville-lès-Metz, Moselle, Frankrijk.  Maakte deel uit van de vlucht STS-66 Atlantis voor onderzoek met ATLAS-3 (ATmospheric Laboratoryfor Applications and Sciences). NASA Astronaut Group 14, een groep van 24 ruimtevaarders die hun training begonnen in 1992.  Hij maakte drie ruimtevluchten, STS-66 Atlantis op 3 november 1994, STS-84 Atlantis op 15 mei 1997 als bevoorrading van het Mir-ruimtestation en STS-103 Discovery naar de Hubble Space Telescope op 20 december 1999. 

1962: °Nicole Marie Passono Stott in Albany, New York, USA.  Zij zou 2 ruimtevluchten achter haar naam schrijven. 

1969: Apollo 12, met de zesde bemanning in het Apollo-maanproject maakt de tweede landing op de maan met een uitstapje op het oppervlak door Charles Pete Conrad en Alan LaVern Bean, terwijl Richard Francis Gordon als 'command modul' piloot 45 keer in een baan om onze maan blijft draaien. 

1975: +Priscilla Fairfield, Littleton, Massachusetts, USA.  De echtgenote van Bart Bok, waarmee ze samenwerkte in de observatoria van Harvard, Stromlo en Steward.  Zij doceerde aan de colleges van Smith, Willesley en aan het vrouwencollege van Connecticut.  Samen met haar man gaf zij ‘The Milky Way’ uit. 

1996: lancering STS-80 Columbia.  De bemanning bestond uit bevelhebber Kenneth Dale Cockrell, piloot Kent Vernon Rominger en de missiespecialisten Franklin Story Musgrave, Thomas David Jones en Tamara Elizabeth ‘Tammy’ Jernigan.  

1997: lancering STS-87 Columbia waarbij wetenschappelijk onderzoek werd gedaan vanuit de Spartan-module in het ruim.  De bemanning bestond uit bevelhebber Kevin Richard Kregel, piloot Steven Wayne Lindsey en de missie-specialisten Kalpana Chawla, Winston Elliott Scott, Takao Doi en ladingsspecialist Leonid Kostjantynovitsj Kadenjuk. 

2004: lancering van de NASA UV, X en gamma ruimtetelescoop SWIFT, met Delta II in een baan op een hoogte van 600 km, die ondertussen al meer dan 1000 gammaflitsen registreerde die wijzen op sterren die ineenstorten. 

2005: Hayabusa lukt de eerste lift-off vanop een asteroïde, in dit geval (25143) Itokawa en keert, in juni 2010, terug naar de aarde waar hij een capsule met bodemmateriaal van de planetoïde dropte boven de Australische Red. 

2020: de beslissing valt om de grote radiotelescoop van Arecibo uit te schakelen en te demonteren.  Op 1 december vernietigt hij zichzelf, nadat een tweede kabel zich losscheurt.

20 november: 

1494: °Oronce Finé in Briançon, Haute Alpes, Frankrijk.  Deze Franse astronoom en wiskundige bracht boeken uit over astronomie en wiskunde.  (+08/08/1555, Parijs, Île-de-France(Frankrijk)). 

1602: °Otto von Guericke in het Duitse Maagdenburg.  Was een voorloper van het idee dat kometen periodisch terugkerende ruimte-objecten waren.  Verder bestudeerde hij het luchtledige met zijn experiment van de Maagdenburgse halve bollen.  

1829: +Elisabeth Paul Edouard de Rossel in Parijs, Île-de-France, Frankrijk. Frans astronoom, ingenieur en schout-bij-nacht.  Voor de Fransen was hij gekend voor zijn opdracht om met de expeditie Entrecasteaux, tussen 1791 en 1795, op zoek te gaan naar het expeditieschip La Pérouse. (°11/09/1765, Sens, Yonne (Frankrijk)). 

1830: +Honoré Pierre Gilles Antoine Flaugergues in Viviers, Ardèche, Frankrijk.  Frans astronoom die vooral gekend is voor zijn waarnemingen van de manen van Jupiter, eclipsen en kometen, waarvan hij er een paar ontdekte, o.a. de grote komeet van 1811.  Hij werd een tijdje bekend voor de ontdekking van de komeet 1826 III, maar bij controles in 1914 door een astronoom van het observatorium van Straatsburg bleek dat Flaugergues verkeerde sterren had gebruikt als referentiepunten, en, dat de komeet al eerder ontdekt was als de komeet van Biela (1826 I).  (°16/05/1755, Viviers, Ardèche (Frankrijk)).  

1860: °Joseph Eysseric in Carpentras, Vaucluse, Frankrijk.  Zou meewerken aan de expeditie van Bigourdan om de totale zonsverduistering van 28/05/1900 te observeren in Albacete, Spanje, waarvan hij een uitgebreid verslag maakt.  Ook de expeditie naar Sfax in Tunesië zou hij meemaken om de totale zonsverduistering van 29/08/1905 te verslaan.  (  /  1932, Carpentras, Vaucluse (Frankrijk)). 

1865: °Joseph Paul Doublet in Granville, Manche, Frankrijk.  Na een loopbaan als marineman kon hij op 16 januari 1899 werken aan het observatorium van de Marine in Cherbourg.  (+20/03/1949, Bretteville, Manche (Frankrijk)). 

1882: +Henry Draper in New York City, New York, USA.  Deze Amerikaanse astronoom was de eerste om een fotografische opname te maken van het spectrum van een ster, de ster Wega van de Lier, en dit op 08/08/1872.  (°07/03/1837, Prince Edward County, Virginia (USA)). 

1884: +Pierre-Adolphe Daguin in Toulouse, Haute-Garonne, Frankrijk.  Was professor vanaf 1847 in Toulouse.  (°05/08/1914, Poitiers, Vienne (Frankrijk)). 

1889: °Edwin Hubble in Marshfield, Missouri, USA.  Naast een eerste klas atleet was hij een goed student die een studiebeurs kreeg om wiskunde en astronomie te gaan studeren aan de universiteit van Chicago en later in Oxford advocatuur.  Na zijn terugkeer in de US begint hij een loopbaan als advocaat in Louisville, Kentucky, maar dat gaf geen voldoening.  Met Edwin Brand Frost studeerde hij verder in het Yerkes Observatory waar hij een doctoraat haalde met een thesis over nevels.  In 1917 stelde Hale hem een baan voor aan het Mt Wilson Observatory, maar dat weigerde hij en ging hij met het Amerikaanse leger meevechten in Frankrijk.  De sterrenwacht ontving hem dan toch bij zijn terugkeer in 1919.  Daar zou hij in 1924 Cepheïden ontdekken in de Andromedanevel en schatte op basis van zijn metingen de afstand op 800.000 lichtjaar.  In 1929 ontdekte hij de empirische wet die zei dat de nevels zich van elkaar verwijderden met een snelheid die evenredig was met hun afstand, en meteen de uitzetting van het heelal verklaarde.  In 1948 ging hij dan werken in Palomar.  De ruimtetelescoop van Amerika werd naar hem genoemd. 

1916: +Wilhelm Ebert in Wenen, Oostenrijk.  Vrijwillig medewerker aan de sterrenwacht van Parijs van 1897 tot 1900.  Daarna vinden we hem terug in Kiel, Straatsburg, Greiswald (Rostock) en terug naar Parijs en Nice.  (°12/12/1871, Leipzig)). 

1918: +Michel Luizet in Saint-Genis-Laval, Métropole de Lyon, Frankrijk.  Deze Franse astronoom specialiseerde zich, op aandringen van André Charles, in het observeren van veranderlijke sterren, eerst met het blote oog, later met een verrekijker.  Hij zou in 1907 adjunct astronoom worden en werd de beroemdste Franse ‘variabilist’ met meer dan 60.000 observaties.  Na vele persoonlijke tegenslagen, bleef hij doorzetten en ontdekte op 8 juni 1918 nog een nieuwe ster: V849 Ophiuchi.  (°26/03/1866, Limonest, Métropole de Lyon, Frankrijk).

1925: +Modeste Schickelé in Strasbourg, Alsace, Frankrijk.  Frans priester die ‘L’horloge astronomique et la cathédrale de Strasbourg’ uitgaf.  (°04/08/1836, Mutzig, Bas-Rhin (Frankrijk)). 

1936: +Roger Gabriel Pierre Salet in Parijs(5), Île-de-France, Frankrijk.  Frans astronoom aan het ‘Observatoire de Paris'.  Van zijn hand is o.a. ‘Spectroscopie astronomique’ in 1809.  (°20/11/1875, Parijs(10), Île-de-France (Frankrijk)). 

1988: +Felix Yurievich Ziegel in Moskou, USSR.  Sovjet-onderzoeker en docent kosmologie aan het Moskou Aviation Institute.  Wordt wel eens aanzien voor de Russische versie van UFO-onderzoek. (°20/03/1920, Moskou (Sovjet-Rusland)). 

1998: lancering met een Proton-raket van Zarya, de eerste module bij het opbouwen van het International Space Station, ISS. 

2002: lancering van de eerste Delta IV raket die door Boeing werd ontwikkeld, en is de enige versie uit de Delta-familie die nog steeds in gebruik is. 

2004: lancering van de NASA Swift-ruimtetelescoop met een Delta II, een ruimtesonde die snel veranderende verschijnselen in meerdere golflengtegebieden registreert.  Het gaat om een multispectrale ruimtetelescoop die ontwikkeld werd door NASA. 

21 november:

1872: °Fortunato Devoto in Buenos-Aires, Argentinië.  Was stagiair in het ‘Observatoire de Paris’ van 1914 tot 1917, waar hij werkte als hulp bij Bigourdan.  Na het ontslag van Francesco Porro, werd hij voorlopig directeur van de sterrenwacht van La Plata, Argentinië.  (+29/06/1941, Buenos-Aires (Argentinië)). 

1885: °Edmée Marie Juliette Chandon, Parijs(11), Île-de-France, Frankrijk.  Zij is officieel de eerste vrouwelijke beroepsastronoom van Frankrijk die in het ‘Observatoire de Paris’ werkte van 1908 tot haar op ruststelling in 1941.  (+08/03/1944, Parijs(14), Île-de-France (Frankrijk)). 

1894: °Maurice Duruy in Caen, Calvados, Frankrijk.  Interesseerde zich al vroeg in sterrenkunde, maar het is pas later dat hij sterrenkunde kon doen op latere leeftijd.  Zijn interesse ging vooral uit naar veranderlijken en dubbelsterren.  In Nancy startte hij een observatorium met een telescoop van 19 cm en later een van 27,5 cm, waarmee hij zeer nauwkeurige metingen aan dubbelsterren uitvoerde.  Zijn waarnemingen werden gepubliceerd in ‘Journal des Observateurs’ tussen 1937 en 1944.  Na de oorlog observeerde hij vanuit Parijs, en na zijn op rust stelling vanuit zijn privé observatorium in Beaume-Mêle in de Alpes Maritimes.  (+04/09/1984, Grasse, Alpes-Maritimes (Frankrijk)). 

1938: +Arthur Stanley Williams in Feock, Cornwall, UK.  Engels advocaat, maar vooral amateur-astronoom, die vooral waarnemingen deed en noteerde van planeten.  (°  /  /1861, Brighton, (UK)). 

1976: °Yaël Nazé, Baudour, Saint-Ghislain, Henegouwen, België.  Belgische astronome, astrofysica aan de Universiteit van Luik en gespecialiseerd in reuzesterren en de interactie met hun omgeving. Eén van haar boeken gaat over de vrouwen in de sterrenkunde, 'L'astronomie au féminin'.

1993: +Bruno Benedetto Rossi in Cambridge, Massachusetts, USA. Italiaans experimenteel fysicus.  (°13/04/1905, Venetië (Italië)).

2018: de Marokkaanse Mohammed VI-B satelliet wordt gelanceerd met een Europese Vega-raket voor aardobservatie, cartografie en milieuonderzoek, vanaf de Franse basis op Guyana. 

22 november: 

1735: °Pierre-Antoine Mougin in Charquemont, Doubs, Frankrijk.  Deze priester in Grand’Combe-des-Bois was ook sterrenkundige die observeerde vanuit een klein observatorium op zijn balkon.  Van daaruit zou hij de zonsverduistering van 19 januari 1787 observeren, die in Parijs niet totaal was.  Daarvan stuurde hij een verslag door naar de Lalande van het Observatoire de Paris.  Hij bracht ook een boekje uit over de constructie van telescopen. (+22/08/1816, Grand’Combe-des-Bois, Doubs (Frankrijk)). 

1825: +Francesco Bertirossi-Bussata in Padua, Italië.  Italiaans astronoom die werkte op het observatorium van Padua vanaf 1813.  (°03/08/1778, Marostica (Italië)). 

1830: °Karl Christian Bruhns in Plön, Holstein, Duitsland. Duits astronoom.  Tijdens zijn studie had hij als studiebegeleider Johann Encke, toen directeur van het observatorium van Berlijn.  Tussen 1853 en 1863 ontdekte hij 10 kometen. (+25/07/1881, Leipzig (Duitsland)).

1858: °Herbert Alonzo Howe in Brockport, New York, USA.  Amerikaans astronoom en opvoeder.  In zijn jeugd raakte hij geïnteresseerd in sterwaarnemingen, en zeker nadat hij in november 1822 een uitzonderlijke uitbraak van de Leoniden kon aanschouwen.  In het Cincinnati Observatory ging hij aan de slag als assistent en observeerde hij dubbelsterren.  Om gezondheidsredenen verhuisde hij naar Colorado en werd professor astronomie aan de universiteit in Denver.  Nadat de universiteit een donatie van 50.000dollar kreeg werd gestart met de bouw van een observatorium, met een lenzenkijker van 0,5 m, de 5de grootste in Amerika toen.  Daarmee begon hij nieuwe posities te bepalen van nevels uit de New General Catalogue.  (+02/11/1926, Denver, Colorado (USA)). 

1880: +James Craig Watson in Madison, Wisconsin, USA.  Werd directeur van de sterrenwacht van de Universiteit van Michigan in Ann Arbor.  Hij zou niet minder dan 22 planetoïden en enkele kometen ontdekken in de periode van 1863 tot 1877.  Na de totale zonsverduistering van 29/07/1878 kondigde hij de ontdekking aan van de veronderstelde planeet Vulcan binnen de aardbaan, maar moest later toegeven dat het om de waarneming van de ster Theta Cancri ging.  (°28/01/1838, Fingal, Ontario (Canada)). 

 

1885: °Eugénie Delaveau in Parijs(3), Île-de-France, Frankrijk.  Werd tijdelijke werkkracht van het ‘Observatoire de Paris’ op 1 april 1919, en bediende op nieuwjaar van het volgende jaar, en assistente op 1 december 1937, als vervangster van Mantel.  Op rust gegaan op 22 november 1948. 

1897: °Paul Oswald Ahnert in Chemnitz, Koninkrijk van Saksen, Duitsland. Vanaf 1949 bracht hij een jaarlijkse almanak voor sterrenliefhebbers uit.  Vanaf 1938 was hij observator, op de sterrenwacht van Sonneberg, van veranderlijke sterren.  (+27/02/1989, Sonneberg (Duitsland)). 

1907: +Asaph Hall in Annapolis, Maryland, USA.  Studeerde astronomie aan de universiteit van Michigan met Brunnow en een baan kreeg in het Harvard Observatory in 1857, en in 1863 in het Observatory of Flagstaff in Arizona waar hij de beide maantjes van Mars ontdekte.  Hij was de eerste die een grote witte vlek op Saturnus ontdekte, waardoor bij verder onderzoek de rotatiesnelheid van de planeet kon bepaald worden.  Tussen 1877 en 1887 deed hij nog 3760 metingen van dubbelsterren.  (°15/10/1829, Goshen, Connecticut (USA)). 

1919: ringvormige zonsverduistering die begon in de USA, over Cuba, Dominicaanse republiek en Venezuela trok, daarna over de Atlantische oceaan en in Senegal eindigde. 

1972: lancering van, ‘European Space Research Organisation’, ESRO 4 die met 5 instrumenten de atmosfeer en de zonnewind moest bestuderen.  De satelliet zou de aardse atmosfeer weer induiken op 15/04/1974. 

1984: ongeveer 1 jaar na de vorige verduistering (11/06/1983) die over Nieuw-Guinea trok is het weer zover. 

1989: lancering STS-33 Discovery voor de 5de Space Shuttlemissie die werd uitgevoerd voor het ministerie van Defensie in de USA.  Het astronautenteam bestond uit bevelhebber Frederick Drew Gregory, piloot John Elmer Blaha en missie-specialisten Franklin Story Musgrave, Manley Lanier ‘Sonny’ Carter Junior en Kathryn Ryan Cordell Thornton.  Wegens de militaire aard van de vlucht is er weinig bekend over de lading, een kunstmaan die werd uitgezet vanuit het ruim. 

23 november: 

1221: °Alphonse X de Castillo in Toledo, Spanje.  Hij was koning van 1252 tot 1284.  In die tijd liet hij veel astronomische werken, van onder andere Arabische origine, vertalen, en liet hij door, aan Spanje vreemde, astronomen allerlei tabellen opstellen.   (04/04/1284, Sevilla (E)). 

1715: °Pierre Charles Le Monnier in Parijs, Frankrijk.  Zijn eerste sterrenkundige waarneming deed hij voor zijn zestiende, en hij kon in de Franse Academie voor Wetenschappen zijn studies verder zetten dankzij een door hem opgestelde zeer goede maankaart in 1736.  Zijn reizen in functie van astronomische waarnemingen brachten hem naar Schotland waar hij de ringvormige zonsverduistering van 25 juli 1748 observeerde.  Hij noteerde bij zijn waarnemingen zeker twaalf keer het zien van een zwakke ster, die later werd geïdentificeerd als Uranus.  (+03/04/1799, Héril, nabij Bayeux, Calvados (Frankrijk)).  

1718: °Antoine Augustin Darquier de Pellepoix in Toulouse, Haute Garonne, Frankrijk.  Hij publiceerde twee delen van zijn ‘Astronomische observaties’ in 1777 en 1782.  Tussendoor ontdekte hij nog de nevel M57 in 1779 die hij planetaire nevel noemde wegens de ronde vorm van het verschijnsel.  Verdere uitgaven waren in 1771 een ‘Uranografie’ en ‘Brieven over astronomie’ in 1786.  (+18/01/1802, Beaumont-sur-Lèze, Haute-Garonne (Frankrijk)). 

1826: +Johann Elert Bode in Berlijn, Duitsland.  Op 19-jarige leeftijd publiceerde hij al een introductie in de sterrenkunde.  In 1774 zou hij de later als M81 (ook wel Bodestelsel genoemd), M82, M53 door Messier genummerde nevels, en later nog M92 en M64.  Later publiceerde hij nog een atlas, waarin bepaalde asterismen een naam kregen die nu niet meer gebruikt wordt.  (°19/01/1747, Hamburg (Duitsland)). 

1853: °Leo Anton Karl de Bal in Lobberich, Nettetall, Rijndal, Duitsland.  Duits-Oostenrijks astronoom die werkzaam was in de sterrenwachten in Gotha en Bothkamp waar hij in 1882 de asteroïde (230) Athamantis ontdekte.  Later gaat hij werken in het 'Observatoire d’Ougrée', nu 'Observatoire Astronomique de Cointe', nabij Seraing (België) en Ukkel waar hij opzoekingen deed in parallax van sterren en dubbelsterren.  Op 3 september 1882 ontdekte hij de asteroïde (230) Athamantis vanop het Observatorium van Bothkamp.  Van 1891 tot 1916 was hij directeur van het Weense Kuffner-observatorium.  (+12/12/1916, Wenen (Oostenrijk)).  

1860: Théodore Chauvin in Nantes, Loire-Inférieure, Frankrijk.  Kwam in 1887 in dienst van de dienst magnetisme aan de sterrenwacht van Toulouse, maar moest dit opgeven wegens ziekte.  (+24/10/1892, Toulouse, Haute-Garonne (Frankrijk)). 

1880: +James Craig Watson in Madison, Wisconsin, USA.  Werd directeur van de sterrenwacht van de Universiteit van Michigan in Ann Arbor.  Hij zou niet minder dan 22 planetoïden en enkele kometen ontdekken in de periode van 1863 tot 1877.  Na de totale zonsverduistering van 29/07/1878 kondigde hij de ontdekking aan van de veronderstelde planeet Vulcan binnen de aardbaan, maar moest later toegeven dat het om de waarneming van de ster Theta Cancri ging.  (°28/01/1838, Fingal, Ontario (Canada)).  

1885: eerste foto van een meteorenzwerm. 

1907: °Theodore Eugène Sterne in New York City, USA.  Amerikaans fysicus.  Hij onderzocht de theorie van een maan dicht bij de aarde.  +(06/02/1970, Arlington, Virginia (USA)). 

1927: +Frank Washington Very in Cambridge, Massachusetts, USA. Amerikaans astronoom, astrofysicus en meteoroloog.  Was jaren werkzaam aan het Allegheny Observatory van de Universiteit van Pittsburgh. (°12/02/1852, Salem, Massachusetts (USA)). 

1960: lancering van weersatelliet TIROS II (Television InfraRed Observation Satellite).  Werkte 376 dagen en zond duizenden beelden van de aarde door. 

1977: lancering Meteosat, eerste Europese weersatelliet. 

1983: vurig einde na 149 dagen van het ruimtestation Salyut 7 

2002: lancering STS-113 Endeavour naar het ISS. 

2014: lancering Soyuz TMA-15M 

2015: New Shepard maakt de eerste verticale landing na een ruimtevlucht. 

2020: lancering van Chang’E-5 met een Lange Mars-raket CZ-5, naar de maan, voor een monstername.  Drie jaar eerder was er een eerste poging geweest maar de raket ontplofte. 

2021: lancering van DART, Double Asteroïd Redirection Test, met een SpaceX Falcon 9.  Het gaat om een test om na te gaan of het mogelijk is om asteroïden die een bedreiging vormen voor de aarde, af te doen wijken van hun originele baan en zo de aarde veilig te stellen.  Eerste doel is het binaire systeem van Didymos, een 780 m grote asteroïde, met een begeleider, Dimorphos, van 160 m. 

24 november: 

1564: °Joseph Gaultier de la Valette in Rians, Var, Frankrijk.  Frans astronoom die, samen met Peyresc, in 1610 tabellen opstelde van de bewegingen van de manen van Jupiter.  Hij was waarschijnlijk ook de eerste astronoom die planeten observeerde overdag zoals blijkt uit zijn onderzoek van de planeet Mercurius nabij de Zon op 01/03/1611.  (+01/12/1647, Aix-en-Provence (Frankrijk)). 

1796: °Emile Jean Didier Bouchotte in Metz, Moselle, Frankrijk.  Zou in 1868 een werk uitgeven met de titel: Note sur la distance de la Terre au Soleil.  (+05/09/1878, Nancy, Meurthe-et-Moselle (Frankrijk)). 

1840: °John Brashear in Brownsville, Pennsylvanië, USA.  Een amerikaans astronoom die brillen maakte en zeer goed werkende manieren om lenzen te polieren.  Zijn achromatische objectieven zijn wereldberoemd.  Hij zou directeur worden van het observatorium van Alleghany.  (+08/04/1920, Perry South, Pittsburgh, Pennsylvanië (USA)). 

1860: °Thomas Claude Xavier Alphonse Berget in Sélestat, Bas-Rhin, Frankrijk.    Werd door de ‘Société Astronomique de France’ gevraagd om, samen met Camille Flammarion, een natuurgetrouwe reproductie uit te voeren van het pendel-experiment van Foucault, naar aanleiding van de 50-jarige verjaardag hiervan.  (+28/12/1933, Parijs(6)Île-de-France (Frankrijk)). 

1895: +Emile Brunner in Parijs, Frankrijk.  Maker van wetenschappelijke instrumenten.  Zo zou hij één van de bouwers zijn van een 22 cm telescoop die getoond werd op de wereldtentoonstelling van 1878 in Parijs en die bedoeld was voor de sterrenwacht van Caïro.  Ook de instrumenten die gebruikt worden voor de waarneming van de Venustransit van 09/12/1874 waren van zijn firma.  (°11/03/1834, Parijs Île-de-France (Frankrijk)). 

1989: einde van de Amerikaanse ‘Solar Maximum Mission’ na 9 jaar werking voor het onderzoek van de zon met 8 instrumenten.  De satelliet was gelanceerd op 14/02/1980 met een Delta raket vanop Cape Canaveral in Florida, USA. 

1934: °Carolyn Hurless in Lima, Ohio, USA.  Amerikaanse sterrenkundige en lid van de ‘American Association of Variable Star Observers’  Zij zou bijna 79.000 sterrenkundige waarnemingen maken.  (+13/02/1987 (   )). 

1947: lancering van de eerste Aerobee-raket.  Deze sonderingsraket werd ontwikkeld door Aerojet Corporation.  Hij koppelde het hoogtebereik en lanceergemak van de Duitse V-2 met de kost en massaproductie van de Amerikaanse WAC Corporal. 

1980: +Henrietta Hill Swope in Pasadena, Californië, USA.  Amerikaanse astronome die van 1928 tot 1942 op Harvard werkzaam was en van 1952 tot 1968 op Mount Wilson en Mount Palomar.  Zij zou vooral bekendheid krijgen voor haar bepaling van de afstanden tussen de dichtstbijstaande melkwegstelsels, zoals de Andromedanevel.  De 1 meter-telescoop van de sterrenwacht van LMas Campanas draagt haar naam. (°26/10/1902, Saint-Louis, Missouri (USA)). 

1991: lancering STS-44 Atlantis voor een militaire zending van het in een baan zetten van een Defense Support Program (DSP) kunstmaan.  De bemanning bestond uit Frederick Drew Gregory, Terence Thomas ‘Tom’ Henricks, James Shelton Voss, Franklin Story Musgrave, Mario Runco Jr. en Thomas John Hennen. 

1995: laatste bruikbaar contact met Pioneer 11. 

25 november: 

1694: +Ismaël Boulliau (Bullialdus) in Abbaye de Saint Victor, Parijs, Île de France, Frankrijk.  Frans astronoom die de omgekeerde kwadratenwet voor de zwaartekracht voorstelde. In 1645 publiceerde hij ‘l’astronomie philolaïque’ waarin hij de ideeën van Copernicus en Kepler verduidelijkte met astronomische bewijzen.  Hij herontdekte in 1644 de Andromedanevel, en in 1647 kwam er zijn uitgave van “sur l’étoile nuageuse dans la ceinture d’Andromède’.  Hij veronderstelde ook dat veranderlijke sterren zoals Mira, zonnevlekken zouden kunnen hebben. (°28/09/1605, Loudun, Vienne, (Frankrijk)). 

1751: °Joseph Lepaute Dagelet in Thonne-la-Long, Meuse, Frankrijk.  Hij kwam in 1767 naar Parijs waar hij kon intrekken bij zijn ooms die uurwerwerkmakers waren.  Dankzij zijn tante Nicole-Reine Lepaute (1723-1788) raakte hij in de ban van sterrenkunde en studeerde die tak van de wetenschap onder leiding van Joseph Jérôme Lefrançois de Lalande (1732-1807).  Hij is vooral bekend voor zijn berekeningen van de afstand tussen de centra van Zon en Mercurius. Voor de zonsverduistering van 1778 zou hij een kaart opstellen.  Hij was ook de ontdekker van WY Sagittae, een nova in de Boogschutter in 1783.   (+  /05/1788, Vanikoro (Salomonseilanden)). 

1783: °Claude-Louis Matthieu in Mâcon, Saône-et-Loir, Frankrijk.  Frans politicus, wiskundige en sterrenkundige.   Na een uitgebreide loopbaan als sterrenkundige zou hij in 1827 het laatste deel van ‘l’Histoire d’astronomie’, gestart door Delambre, uitgeven.  (+05/03/1875, Parijs (Frankrijk)). 

1842: Alfred Collet in Point-à-Pitre, Guadeloupe.  Deed, na een loopbaan als marineofficier, een stage in Montsouris in 1872.  (+06/05/1901, Positano, Salerno (Italië)). 

1848: °William Frederick Denning in Redport, Somerset, England.  Britsamateur  astronoom die zich vooral interesseerde in meteoren, waarvan hij in 1899 een catalogus uitgaf waarin 178 geïdentificeerde radianten worden opgenomen.  Hij zou ook 5 kometen ontdekken en was een tijdlang leider van de sectie kometen bij de British Astronomical Association.   De Nova 1920 Cygni is ook ontdekt door hem. (+09/06/1931, Bristol (England)). 

1851: +Jérôme Isaac Méchain in Versailles, Yvelinnes, Frankrijk.  Zoon van Pierre Méchain waarmee hij zou samenwerken in de Egyptecampagne.  (°  /  /1778,) 

1864: °Auguste Charlois in La Cadière-d’Azir, Var, Frankrijk.  Werkte vanaf 1881 in het observatorium van Nice.  Ontdekker van 99 asteroïden tussen 1887 en 1904, waarvan 27 met het oog.  In navolging van de sterrenwacht van Heidelberg zou hij zijn ontdekkingen verderzetten met de fotografische methode.  (26/03/1910, Nice, (Frankrijk)). 

1865: °Walter Frederick Gale in Paddington, Sydney, New South Wales, Australië.  Ontdekker van enkele kometen waaronder de verloren periodieke komeet 34/Gale.  (+01/06/1945, ,New South Wales (Australië)). 

1883: °Sergey Ivanovich Belyavsky, Sovjet-Russische astronoom en ontdekker van 36 asteroïden.  Daarnaast ontdekte hij de ‘blote oog’ komeet C/1911 S3 (Beljawsky) of ‘komeet 1911 IV’ of ‘Komeet 1911g’.  Hij volgde Boris Gerasimovich op als zevende directeur van het Pulkovo Observatory  (+13/10/1953). 

1896: +Antoine Bartro in Marseille, Bouches-du-Rhône, Frankrijk.  Auteur van ‘Exercices sur l’astronomie, la cosmographie et la géographie physique’ in 1868.  (°07/11/1801, Marseille, Bouches-du-Rhône (Frankrijk)). 

1912: +Louis Sautter in Genève, Zwitserland.  Startte een loopbaan als lenzenmaker onder de leiding van Fresnel.  Als ‘Maison Sautter, Lemonnier et Cie' werden zij gevraagd om spiegels van 42 cm, 80 cm en 120 cm te gieten voor Foucault.  (°20/09/1825, Genève (Zwitserland)). 

1913: + Sir Robert Stawell Ball in Cambridge, UK.  Iers astronoom die de ‘screw theory' startte.  Was onder meer Royal Astronomer van Ierland aan het Observatorium van Dunsink.  (°01/07/1840, Dublin (Ierland)). 

1964: oprichting van het Belgisch Instituut voor Ruimte-Aeronomie (BIRA), een Belgische Federale Wetenschappelijk instelling met als doel onderzoek te doen op het vlak van ruimte-aeronomie, de natuurkunde en chemie va, de atmosfeer van de aarde en andere planeten, en de kosmische ruimte.  Daarvoor zijn er de onderzoeksdomeinen: o.a. Ruimtefysica, Chemische samenstelling en klimaat, Ontwikkeling van ruimtemissies, Planetaire aëronomie, Atmosfeerdiensten, Ondersteuning en operaties voor ruimte-experimenten, Educatie en communicatie ruimte-aëronomie. 

1995: de eerste ‘De Duistere Dag’ of ‘The Dark Day’ wordt georganiseerd door de ‘Solar Eclipse Section’ opgericht door Patrick Poitevin, door VVS Belgium in Volkssterrenwacht Mira in Grimbergen. (SECalendar November, Patrick Poitevin). 

26 november: 

1657: °William Derham in Stoulton, Worcestershire, UK.  Deze Engelse priester en wetenschapper realiseerde ongetwijfeld de eerste, en redelijk nauwkeurige snelheidsmeting van het geluid.  (05/04/1735, Upminster (UK)). 

1678: °Jean-Jacques d’Ortous de Mairan in Bèziers, Languedoc, Hérault, Frankrijk.  Frans geofysicus en astronoom. Deed enkele belangrijke ontdekkingen op het gebied van astronomie en biologie.  (+20/02/1771, Parijs, Ile-de-France (Frankrijk)). 

1771: +Jean-François Dortous de Mairan in Parijs, Île-de-France, (Frankrijk)).  Frans geofysicus en astronoom die enkele belangrijke ontdekkingen deed op het gebied van astronomie en biologie.  (°20/02/1678, Béziers, Languedoc (Frankrijk)). 

1831: °Fyodor Aleksandrovich Bredikhin in Mykolaiv, Oekraïne.  Deze Russische astronoom werd in 1890 directeur van het observatorium van Pulkovo, na een carrière als directeur van het observatorium van Moskou, en was gekend voor zijn komeetwaarnemingen.  Hij was de eerste, in 1885, die vaststelde dat er twee types komeetstaarten bestonden.  Verder deed hij onderzoek naar meteoren en meteorenzwermen.  (+01/05/1904, Sint-Petersburg (Rusland)). 

1864: °Auguste Charlois in La Cadière-d’Azur, Var, Frankrijk.  Startte zijn loopbaan in het observatorium van Nice in 1881 waar hij een honderdtal asteroïden zou ontdekken waarvan 27 visueel.  (+26/03/1910, Nice, Alpes-Maritimes  (Frankrijk)). 

1882: °Ladislav Benes in Pecky, nabij Praag, Polen.  Studeerde tussen 1903 en 1906 aan de lokale universiteit, waar hij vooral astronomie zou bestuderen.  Tussen juli en december 1904 werd hij vrij leerling in het ‘Observatoire de Paris’.  In 1931 was hij directeur van het geografisch militair instituut van Praag, dat hij al verliet voor 1934.  (+03/11/1968, Pardubice, Pardubici (Tsjechië )). 

1937: °Boris Borisovich Yegorov in Moskou, Rusland.  Russisch arts en ruimtevaarder.   Werd in 1964 geselecteerd om met een groep wetenschappers een kosmonautenopleiding te volgen.  Op 12 oktober 1964 werd hij, samen met Vladimir Komarov en Konstantin Feoktistov gelanceerd aan boord van Voschod 1.  Hij zou overlijden aan een hartaanval. (+12/09/1994, Moskou (Rusland)). 

1965: Frankrijk wordt de derde natie om zelf een satelliet te lanceren, de Asterix 1 met een Diamant A-raket vanaf de 'Centre Interarmées d’Essais d’Engins Spéciaux'-lanceersite in Hammaguir, Algerije, naar een baan met parameters 527x1697 km.  De kunstmaan zou stom blijven, want tijdens de lancering raakten de antennes geschonden door de neuskegel. 

1985: lancering van STS-61-B Atlantis, de 23ste pendelvlucht en tweede vlucht voor dit exemplaar.  Er zouden 3 communicatiesatellieten in een baan rond de aarde geplaatst worden door de bemanning die bestond uit: bevelhebber Brewster Hopkinson Shaw Jr., piloot Bryan Daniel O’Connor, missiespecialisten Mary Louise Cleave, Sherwood Clark Spring en Jerry Lynn Ross en ladingspecialisten Rodolfo Neri Vela en Charles David Walker.

1989: lancering van de Russisch de Kvant-2-module met een Proton-K naar het ruimtestation MIR.  Dit was een uitbreiding van het Russische ruimtestation met nieuw experimentenmateriaal, een extra luchtsluis en vernieuwde support-systemen.  De echte aanmering was op 06/12/1989. 

1999: de meteorieten SaU005 en SaU008 worden gevonden in Al Wusta, Sayh al Uhaymir, in het Sultanaat van Oman.  Het zou hier gaan om Marsmateriaal dat zo’n 600.000 jaar geleden door de inslag van een hemellichaam op Mars werd losgerukt, en genoeg snelheid meekreeg om aan de aantrekkingskracht van de rode planeet te ontsnappen.  Dit zijn de twee bekendste, maar in totaal zijn er zo’n 30 gevonden. 

2018: de op 05/05/2018 gelanceerde Amerikaanse sonde Insight landt op Mars. 

27 november: 

1701: °Anders Celsius in Uppsala, Zweden.  Zweeds astronoom die het idee ontwikkelde van een honderdgraden tellende temperatuurschaal die zijn naam draagt.  In 1741 stichtte hij het Astronomisch Observatorium van Uppsala.  (+25/04/1744, Uppsala (Zweden)). 

1865: °Walter Frederick Gale in Paddington, Sydney, New South Wales, Australië.  Van jongs af was hij geïnteresseerd in sterrenkunde en bouwde zelf zijn eerste telescoop in 1884.  Hij was vooral een ontdekker van kometen, en gaat de geschiedenis in als de ontdekker, op 7 juni 1927, van de komeet 34D/Gale, die hij bij de volgende passage in 1938 niet weervond.  Gelukkig maakte de Amerikaanse astronoom Leland Erskin Cunningham nieuwe berekeningen en hij zag ze toch later dat jaar.  In 1949 werd de volgende passage niet opgemerkt, ondanks zoektochten, en sedertdien is ze trouwens ook niet meer geobserveerd en wordt ze nu als verloren beschouwd.  (+01/06/1945, West Maitland, New South Wales (Australië)). 

1875: +Richard Christopher Carrington in Churt, Surrey, UK.  Amateurastronoom die van 1849 tot 1851 actief was op de sterrenwacht van Durnham.  Hij deed vooral opzoekwerk in verband met de zon door, met behulp van een 115 mm kijker, het zonnebeeld te projecteren op een wit scherm.  Op zijn eigen observatorium in Redhill werkte hij verder aan observaties van de zon.  Samen met Hodgson kon hij een uitbarsting in de chromosfeer observeren op 1 september 1859.  Hij was één der eerste waarnemers die een periode van 11 jaar kon ontdekken in de zonneactiviteit.  In 1857 bracht hij een catalogus uit van 3750 sterren in een zone van de noordelijke pool tot 81°NB. (°26/05/1826, Chelsea, Londen (UK)). 

1885: voor het eerst wordt een meteoor tijdens een meteorenregen fotografisch vastgelegd, en dit door de Oostenrijks/Hongaarse astronoom Ladislaus Weinek vanuit het Observatorium van Praag, Polen. 

1897: °André Couder in Alençon, Orne, Frankrijk.  Werd op 19 augustus 1930 hulp-astronoom in de sterrenwacht van Parijs, adjunct in 1937, en als vervangend astronoom, voor Giacobini in 1943.  (+16/01/1979, Bourg-la-Reine, Hauts-de-Seine (Frankrijk)). 

1905: °Hervé Fabre in Aussilion, Tarn, Frankrijk.  Als jonge wees werd hij opgevoed door een oom.  Na een wiskundige opleiding kon hij hulp-astronoom worden in de sterrenwacht van Nice.  Op 01/07/1942 werd hij adjunct-astronoom als vervanger van Schaumasse.  Later werd hij onder-directeur in de sterrenwacht van Nice.

1908: Max Wolff ontdekt IC1613, een nevel van 11de magnitude met veel Céphéïden waardoor de afstand kon bepaald worden tussen de 1,8 en 2,5 lichtjaar. 

1952: °James (Jim) Donald Wetherbee in Flushing, New York, USA.  Amerikaans ruimtevaarder die met de ruimtependel STS-32 Columba zijn eerste ruimte-ervaring opdeed in januari 1990.  Tijdens die vlucht werd een Syncom-kunstmaan in een baan om de aarde gebracht.  

1971: de Russische Mars 2 wordt het eerste kunstmatig tuig dat de planeet Mars nogal onzacht raakt, maar de sonde zwijgt al na 20 seconden. 

1997: lancering vanop de Japanse lanceerbasis Tanegashima Space Center, van TRMM, Tropical Rainfall Measuring Mission, een ruimtesonde die door NASA en JAXA ontworpen werd om tropische regenval te volgen en bestuderen.  De sonde zou, dankzij enkele missieverlengingen ongeveer 17 jaar blijven functioneren vooraleer op 15 april 2015 te worden uitgeschakeld, waarna ze op 16 juni terugkeerde in de aardse dampkring.