LEO-NIEUWSBRIEF 20220902-20220911

02 september:

1752: het Britse imperium keurt de Gregoriaanse Kalender goed voor het gebruik in hun gebieden.

1832: +baron Franz Xaver, Freiherr von Zach, door cholera in Parijs, Frankrijk.  Hongaars astronoom die in 1783 naar Engeland reisde en er bevriend raakte met Herschell en de ambassadeur van Saxen, Brühl.  In 1785 keerde hij terug naar Gotha en kreeg de opdracht een observatorium te bouwen op de Mount Seeberg.  Zachs werd er de eerste directeur.  Na enkele publicaties creëerde hij in Lilienthal een soort ‘hemelpolitie’, 6 astronomen die de opdracht kregen de planeet te vinden tussen de banen van Mars en Jupiter.  (°04/06/1754, Pest, Boedapest (Hongarije)).

1859: intense poollichten worden over de gehele wereld geobserveerd naar aanleiding van het ‘Carrington Event’ van de dag ervoor.  (zie ook 1 september 1859).

1920: °Lucienne Divan in Sainte Radegonde en Touraine, Indre-et-Loire, Frankrijk.  Na een opleiding in Rijsel en Chambéry werd zij opgenomen in het CNRS (Centre National de Recherche Spatiale).  (+21/12/2015, Sainte-Tulle,Alpes de Haute Provence (Frankrijk)).

1948: °Sharon Christa MacAuliffe, in Boston, Massachusetts, USA.  Amerikaanse lerares en astronaute die deel uitmaakte van het project ‘Teaching in Space’.  Zij kwam om het leven bij de ontploffing van het ruimteveer Challenger  bij de lancering.  (+28/02/1986, Cape Canaveral, Florida(USA)). 

1970: NASA kondigt de afschaffing af van twee vluchten naar de Maan, Apollo 15, waarvan het nummer wordt doorgespeeld aan een andere vlucht, en Apollo 19. 

2817: de eerstvolgende totale zonsverduistering voor Amsterdam. 

03 september: 

1837: °Ralph Copeland in Woodplumpton, UK.  Hij studeerde astronomie aan de Georg-August-Universität Göttingen in Duitsland. Van 29 januari 1889 tot aan zijn dood was hij de derde Astronomer Royal voor Schotland.  Hij zou 35 NGC-objecten ontdekken (New General Catalogue), waarvan 7 in het sterrenbeeld Leeuw die nu behoren tot het Copeland-septet (NGC 3745, NGC 3746, NGC 3748, NGC 3750, NGC 3751, NGC 3753 en NGC 3754.  (+27/10/1905, Edinburgh (UK)). 

1858: °Francis Preserved Leavenworth in Mount Vernon, Indiana, USA.  Waarschijnlijk beter gekend als Frank Leavenworth is Amerikaans astronoom.  Na studies waarbij hij een Bachelor of Arts haalde in Haverford College verhuisde hij naar Minneapolis waar hij aan de universiteit aldaar professor astronomie werd.  Daarna ging hij observeren aan het observatorium van Minnesota en dat van Yerkes.  Tussen 1906 en 1926 zou hij 2900 metingen doen van dubbelsterren.  (+12/11/1928, ??).

1945: °Peter Goddard in Engeland, UK.   Engels fysicus en wiskundige die werkt in de snaartheorie en conforme veldtheorie. 

1948: Lyudmila Georgievna Karachkina in Rostov-on-Don.  Oekraïnse astronome die ging observeren aan het Crimean Astrophysical Observatory (CrAO) en tot op heden ontdekker van een 130-tal asteroïden/dwergplaneten. 

1976: de op 9 september 1975 gelanceerde Viking 2 landt op Mars in Utopia Planitia.  De orbiter nadert de maan Deimos tot op 22 km en blijft zijn baantjes om de planeet draaien.  De orbiter zou in zijn baan blijven en tot juli 1987 werken.  De lander blijft onderzoek doen en data doorgeven tot april 1980. 

1998: na maanden inactiviteit begint SOHO aan het herladen van zijn batterijen.  (SECalendar, augustus, Patrick Poitevin). 

2002: de planetoïde J002E3 wordt ontdekt, maar later blijkt het om een rakettrap te zijn die achtergelaten werd bij de Apollo 12-lancering.  

2006: na de lancering op 28 september 2003 wordt de eerste Europese ruimtesonde van ESA naar de maan gestuurd.  SMART staat voor Small Missions for Advanced Research in Technology.  Op deze dag wordt hij opzettelijk te pletter gevlogen tegen de Maan. 

2022: de Maan komt in haar Eerste Kwartier te staan om 20h08 BT.  Wie beter uitkijkt kan rechtsonder de maan ook een relatief heldere, oranjerode ster zien.  Het gaat hier om Antares, de hoofdster van het sterrenbeeld Schorpioen. 

04 september: 

973: °Abu Rayhan Muhammad ibn Ahmad Birüni in Khwarazam, Rijk van de Abbasiden, nu Oezbekistan.  Hij schreef een werk over astronomie van 11 delen en stelde een cataloog op van 1029 sterren. (+13/12/1048, Ghazni (Afghanistan)). 

1784: +César-François Cassini de Thury, ook Cassini III of Cassini de Thury genaamd, in Parijs, Frankrijk.  Frans astronoom en cartograaf, die zijn vader Cassini II opvolgt aan het hoofd van het Observatoire de Paris.  In 1752 zal hij de eerste moderne kaart van Frankrijk opstellen, die echter pas klaar is in 1789.  (°17/06/1714, Thury-sous-Clermont, Oise (Frankrijk)). 

1848: °Ernst Heinrich Bruns in Berlijn, Duitsland.   Studeerde astronomie aan de universiteit van Berlijn.  Hij zou ook werkzaam zijn op het Pulkova Observatorium in Rusland en van Dorpat (nu Tartu) Estland.  Als specialist in geodesie publiceert hij in 1878 ‘De vorm van de Aarde'.  In 1882 gaat hij als Duits astronoom naar Saksen om professor astronomie en directeur van het observatorium van Leipzig te worden. Later wordt hij directeur aan het Leipzig Observatorium.  (+23/09/1919, Leipzig (Duitsland)). 

1857: °Jules Andrade in Batignolles, nu Parijs, Frankrijk.  Tijdens zijn studies bracht hij de thesis ‘Sur le mouvement d’un corps soumis à l’attraction newtonienne de deux corps fixes’ uit.  (+25/02/1933, Cayeux-sur-Mer, Somme (Frankrijk)). 

1958: °Jacqueline Hewitt in Washington DC, USA.  Amerikaanse astrofysicus en astronome.  Ontdekte als eerste persoon een Einstein-ring in het systeem MG1131+0456.  Sedertdien zijn er meer gevonden en het verschijnsel is minder zeldzaam dan de meeste astronomen hadden vermoed.  Sedert 2002 is zij directeur aan het MIT Kavli Institute for Astrophysics and Space Research in Cambridge, MA, USA. 

1962: Mariner 2 is de eerste interplanetaire sonde die een maneuver kan maken in Deep Space. 

2012: de ruimtesonde Dawn verlaat de planetoïde Vesta 

05 september: 

1862: +John Mortimer Agardh in Lund, Malmöhus, Zweden.  Werkte als astronomieprofessor aan de Universiteit van Lund.  Hij bracht papers uit over onder andere zonsverduisteringen en over de breedtegraad van het Lund Observatorium, waar hij waarnemer was voor zijn job aan de universiteit. (°22/02/1812, Bastad, Kristianstad (Zweden)). 

1887: °Madeleine Jeanne Marie Saint-Paul in Parijs(6), Frankrijk.  Wordt vermeld in de lijst van vrouwelijke medewerkers van het ‘Observatoire de Paris’, vanaf 1908 als hulp bij de Carte du Ciel, vanaf 1916 als tijdelijke rekenaar aan het ‘Bureau des longitudes’ waar ze benoemd werd in 1918. (+09/06/1973, Parijs(14) Frankrijk)). 

1889: °Johann Gerhard Behrens in Samtgemeinde Esens, Duitsland.  Duitse Lutherse pastoor die onder de sterrenkundigen gekend is als berekenaar van komeetbanen en asteroïdenbanen.  (+23/03/1979, Warsingsfen (Duitsland)). 

1908: °Victor Amazaspovich Ambartsumian in Tiflis, Russische Rijk, nu Tbilisi, Georgia.  Was een Sovjet-Armeens astrofysicus en wetenschappelijk leider.  Hij is internationaal gezien gekend als theoretisch astrofysicus in de Sovjet-Unie.  Was van 1948 tot 1955 directeur van het observatorium van Byurakan. (+12/08/1996, Byurakan (Armenië)).  

1929: °Andriyan Grigoevich Nikolayev in Shorsely, Rusland.  Soviet kosmonaut die in 1962 met Vostok 3 de 3de Sovjetkosmonaut werd.  Hij was een ethnische Chuvash.  Hij is gehuwd geweest met Valentina Teresjkova. (+03/07/2004, Tsjeboksary (Rusland)). 

1930: +Johann Georg Hagen in Rome, Italië.  Amerikaans jezuïet en astronoom.  Was van 1888 tot 1906 directeur van het observatorium van het Georgetown college in Washington.  In 1907 werd hij directeur van het nieuwe Vaticaanse observatorium.  Hij publiceerde een atlas van veranderlijke sterren.  (°06/03/1847, Bregenz (Oostenrijk)). 

1946: °Kyongae Chang in Seoul, Zuid-Korea.  Zuid-Koreaanse astrofysica die het best is gekend voor haar werk in ‘gravitationele lenzing’, waaronder de Chang-Refsdal-lens.  Lid van de Internationale Astronomische Unie. 

1948: +Richard Chace Tolman in Pasadena, Californië, USA.  Amerikaans wiskundige fysicus en specialist in theoretische kosmologie.  (°04/03/1881, West Newton, Newton, Massachusetts (USA)). 

1964: lancering van OGO-1.  Eerste van een reeks van 6 Orbiting Geophysical Observatories van de USA die in gebruik waren van september 1964 tot 1972 om de magnetosfeer van de Aarde te bestuderen.  De satellieten zouden, ondanks enkele technische problemen, toch hun opdracht vervullen. 

1977: lancering Voyager 1 met een Titan-IIIE draagraket, een onbemande ruimtesonde die, 16 dagen na de lancering van Voyager 2 vertrok voor een interplanetaire reis naar de buitenplaneten van ons zonnestelsel.  De sonde bevindt zich voor het ogenblik ongeveer 22,7 miljard km van de Aarde en is nu in de interstellaire ruimte.

1984: °Yulia Peresild in Pskov, USSR, nu Rusland.  Russiche actrice die op 05/10/2021 naar Mir gelanceerd wordt om een deel van een film op te nemen samen met    ,.  Zij gaat de ruimte in met Soyuz MS-19 en keert terug op 12/10/2021 met Soyuz MS-18. 

1984: STS-41-D Discovery landt na zijn ‘maiden vlucht’, waarbij 3 kunstmanen werden uitgezet in de ruimte, op de Edwards Air Force Base.   

2022: voor de waarnemers met een telescoop kunnen we melden dat de planeet Mars als een roodachtig schijfje van 10 boogseconden te zien is in het sterrenbeeld Stier. 

06 september: 

1635: +Adriaan Adriaanszoon, alias Metius, in Franeker, Nederland.  Nederlands wiskundige en astronoom, broer van Jacob Metius die de uitvinding van de telescoop opeiste.  Hij studeerde in Franeker en vanaf 1594 in Leiden bij Snellius.  Later werkte hij een tijdlang onder Tycho Brahe op Uranienborg op het eiland Hven.  Hij doceerde in 1595 in Jena en Rostock, waarna hij terugkeerde naar Franeker, om daar te doceren van 1598 tot zijn dood. (°09/12/1571, Alkmaar (Nederland)). 

1732: °Johan Carl Wilcke in Wismar, Pommeren, Zweden.  Duits-Zweeds fysicus die zich toespitste op de gebieden elektriciteit en thermodynamica nadat hij in contact kwam met de astronoom Aepinus.  (+18/04/1796, Stockholm (Zweden)). 

1811: °James Melville Gillis in Georgetown, Washington DC, USA.  Deze Amerikaan was astronoom en marine-officier.  Hij zou het United States Naval Observatory stichten.  In 1848 leidde hij de U.S. Naval Astronomical Expedition naar Zuid-Amerika, met het doel betere cijfers te vinden in de zonneparallax.  Daarvoor startte hij een observatorium op Santa Lucia Hill in het centrum van Santiago in Chili.  Dit werd later het National Astronomical Observatory of Chile, dat ondertussen al tweemaal verhuisde.  (+09/02/1865, Washington D.C. (USA)).  

1830: °John Henry Dallmeyer in Loxten, Westfalen, Duitsland.  Verliet de school op zijn zestiende en ging in de leer bij een opticien in Osnabrück, en ging naar Londen in 1851, waar hij werk vond bij W. Hewitt.  Later zou hij zelf beginnen als lenzenmaker en instrumenten, waar lenzen in gebruikt werden.  De uiterste afwerking van zijn optische instrumenten hielpen hem aan titels in de orde van Stanislaus in Rusland, en Chevalier de la Légion d’honneur in Frankrijk. (+30/12/1883, op een schip voor de kust van Nieuw-Zeeland)). 

1891: °Yrjö Vaïsälä in Kontiolahti, Oost-Finland,Finland.  Deze Finse meteoroloog en astronoom ontwikkelde meteorologische meetmethoden en meetinstrumenten. Na zijn studies begon hij bij de faculteit van het Geodetisch Instituut van de universiteit van Turku, waar hij onderzoeker en astronoom werd.  Hij zou 125 asteroïden ontdekken tussen 1935 en 1944.  In 1939 ontdekte hij de periodieke komeet die zijn naam draagt. (+21/07/1971, Rymättylä (Finland)). 

1892: °sir Edward Victor Appleton in Bradford, UK.  Engels fysicus, en vooral pionier in radiofysica.  In 1947 werd hij onderscheiden met de Nobelprijs voor Natuurkunde voor zijn onderzoek op het gebied van de fysica van de hogere aardatmosfeer, en met name de ontdekking van de zogenaamde Appleton-laag.  Kreeg de Nobelprijs voor fysica in 1947.  (+21/04/1965, Edinburgh (UK)). 

1899: oprichting door George Hale van het ‘Astronomical and Astrophysical Society of America’, nu A(merican) A(stronomical) S(ociety)’.  

1929: °Ljubov A. Rebane, geboren Chagalova) in Leningrad, Rusland.  Ests-Russische fysica die in 1952 gradueerde aan de Leningrad University en de PhD in Fysica en Mathematics haalde in 1961.  (+13/06/1991, Tallinn (Estland)).

1939: +Otto Rudolph Martin Brendel in Freiburg im Breisgau, Duitsland.  Duits theoreticus op het gebied van asteroïden en directeur van een instituut van de universiteit van Frankfurt op Main.  In 1892 zou hij de eerste succesvolle foto van de aurora borealis, noorderlicht, in Bossekop, noorden van Noorwegen, realiseren.  (°12/08/1862, Berlijn-Niederschönhausen, Berlijn (Duitsland)). 

1947: eerste raketlancering van een V2 vanop een Amerikaans vliegdekschip. 

1983: na een nachtelijke lancering wordt STS-8 Challenger ook de eerste nachtelijke landing van een ruimteveer. 

2006: 1500ste aflevering van “Star Gazer”, een langlopende, korte astronomieshow op de Amerikaanse televisie die in het begin, 1976-2010, georganiseerd werd door Jack Horkheimer, uitvoerend directeur van het Miami Space Transit Planetarium, die duizenden mensen heeft aangezet om omhoog te kijken.  Het opening theme was ”Arabesque No. 1”, van Claude Debussy, gespeeld door Isao Tomita. 

2013: lancering van de LADEE, Lunar Atmosphere and Dust Environment Explorer, een lunar orbiter voor de studie van de exosfeer en van stof rond de Maan vanop de Mid-Atlantic Regional Spaceport LP-OB op Wallops Island, Virginia.  Nadat de sonde stapsgewijs in een sterk elliptische baan werd gebracht, werd deze baan steeds maar lager en lager gebracht voor zijn metingen.  Uiteindelijk is de sonde op 18 april 2014 op de achterzijde van de Maan te pletter geslagen. 

07 september: 

1774: ontdekking van M52 door Charles Messier, een nevel van 7de grootte, en dus relatief makkelijk te vinden met een verrekijker of kleine telescoop in het sterrenbeeld Cassiopeia.  Het systeem bevat een 200-tal leden die op een afstand van 3000 lichtjaar van ons staat.  De groep is waarschijnlijk even oud als de Plejaden.  Voor de gebruikers van een grotere kijker kijk dan naar een vaag vlekje 36’ ten zuidwesten, de Bubble Nebula. 

1789: °Palm Heinrich von Boguslawski in Maagdenburg, Saxony-Anhalt, Duitsland. Een Duitse astronomieprofessor en observatoriumdirecteur in Breslau.  In de nacht van 20/21 april 1835 ontdekte hij een komeet, berekende de baan die de geschiedenis inging als komeet 1835 I, gevolgd door zijn naam.  Hij zou ook de kometen Biela, Encke en Halley observeren en hun baan bepalen.  Hij zou ook over meteorieten schrijven en stelde dat het om deeltjes van kosmische oorsprong en geen stenen die voortkwamen van Maanvulkanen.  (+05/06/1851, Wroclaw (Polen)). 

1799: °Georges Bontemps in Parijs, Frankrijk.  Werkte in het begin in een aantal glasverwerkende bedrijven.  Na heel wat bedrijven geleid te hebben slaagde hij er in om flint glas te produceren, een glassoort met heel wat voordelen dat later werd gebruikt voor het maken van lenzen van grote diameter aan zeer concurrerende prijzen.  De sterrenwacht van Parijs kocht twee schijven in 1855 om lenzen van 74 cm te slijpen.  (14/11/1883, Amboise???? (Frankrijk)). 

1804: °August Ludwig Bush in Gdansk, Polen.  Hij werd ingewijd in de astronomie door Friedrich Bessel, wiens assistent hij werd in 1831.  Na diens dood volgde hij hem op als directeur van de sterrenwacht van Königsberg.  In 1851 slaagde hij erin een daguerreotype foto van de verduisterde zon te maken.  (+30/09/1855, Königsberg (Pruisen)). 

1820: gedeeltelijke eclips boven Engeland, maar ringvormig boven de Shetland-eilanden. 

1914: °James Alfred van Allen in Mount Pleasant, Iowa, USA.  Amerikaans ruimtewetenschapper die de stralingsgordels rond de Aarde zou ontdekken dankzij de Amerikaanse satelliet Explorer 1 in 1958. (+09/08/2006, Iowa City, Iowa (USA)). 

1930: °Boudewijn van België op het Stuyvenberg Kasteel, Laken, Brussel, België.  Verdienstelijk amateur-astronoom die contact bleef houden met het Koninklijk Observatorium van Ukkel.  Na zijn dood werd een standbeeld opgericht van hem aan de ingang.  (31/07/1993, Motril (Spanje)). 

1962: Amerikaanse lancering van Mariner 2 die langs Venus zou razen en de zonnewind ontdekte. 

1988: de eerste Afghaan die naar de ruimte ging met Soyuz TM-6, Abdul Ahad Mohmand komt terug naar de Aarde, met Soyuz TM-5, na een verblijf van 9 dagen in het Russische ruimtestation Mir. 

1995: lancering van STS-69 Endeavour.  Vlucht voor het uittesten van apparatuur die later zou gebruikt worden in ISS.  Astronauten aan boord: David Walker, Kenneth Cockrell, James Voss, James Newman en Michael Gernhardt.  Zij zouden terug landen op 18 september 1995. 

2007: de gevolgen van de ‘Guadalajara Meteorite Fall’ is een geraakt huis in Mexico. 

2022: de kleine planeet (3)Juno, met een helderheid van 7.9, komt in oppositie in het sterrenbeeld Waterdrager.  Iets om te observeren met een kleine telescoop. 

08 september: 

1806: °Benjamin Amiot in Bricquebec, Manche, Frankrijk.  Frans wiskundige.  Uitgaven van zijn hand zijn: ‘Traité de géométrie élémentaire’ in 1839, ‘Traité élémentaire de cosmographie’ in 1848 en ‘Cours élémentaire de cosmographie d’aprés les programmes officiels’ in 1859.  (+29/07/1878, Parijs(6) (Frankrijk)). 

1888: °Louis Zimmer, zoon van een horlogemaker in Lier, Antwerpen, België.  Hij zou drie bekende uurwerken maken die zich alle drie nog in Lier bevinden: de Jubelklok van 1928 om de verjaardag van de onafhankelijkheid van België te vieren, de Astronomische Studio in de fameuze Zimmertoren en een Wonderklok die sinds 1960 in een paviljoen naast de beroemde toren staat.  (+12/12/1970, Lier, Antwerpen (België)). 

1944: vanop mobiele lanceerinstallaties worden de eerste V2 raketten gelanceerd, met een lengte van 14 m en 900 kg springstof aan boord, richting Londen waar ze kraters van 10 m veroorzaakten.  Er zouden nog 1300 raketten volgen.  Ook België en Frankrijk werden zo beschoten. 

1966: ‘Star Trek’ gaat in première met aflevering “The Man trap”.  Deze reeks, gemaakt door Gene Roddenberry, leidde deze generaties naar een zekere interesse in ruimte, astronomie en technologie.  De reeks, van 79 afleveringen, wordt nog steeds herhaald, net zoals de talrijke films en sequels. 

1967: lancering van de 283 kg zware Surveyor 5 met een Atlas-Centaur-raket.  Hij zou landen op de Maan op 11 september. 

2000: 2de lancering van STS-106 Atlantis naar het in bouwfase zijnde ISS. 

2004: crash-landing van Genesis bij terugkeer naar de Aarde omdat het valscherm niet werkt.  De sonde moest zacht landen in de woestijn van Utah en raakte beschadigd, maar men slaagde erin om een gedeelte van de lading te recupereren.  De sonde had zonnedeeltjes moeten invangen tijdens een langsvlucht van de Zon. 

2011: GRAIL 1, EBB, en GRAIL 2, FLOW, worden gelanceerd om rond de maan te gaan draaien teneinde veranderingen in het zwaartekrachtveld van onze satelliet te registreren.  Beiden worden op 17 december 2012 in een botsingskoers met de maan gebracht.

2016: lancering van OSIRIS-REx (Origins, Spectral Interpretation, Resource Identification, Security, Regolith Explorer, een sonde die bedoeld is om naar een asteroïde, (101955) Bennu, te reizen, een monster te nemen en terug te brengen naar de Aarde op 24 september 2023 in Utah. 

2022: kijk uit naar de planeet Saturnus op zo’n 6,5° van de maanrand.  (l’Astronomie, september).  Ook Mars is zichtbaar zo’n 4°21’ van de ster Aldebaran als 2 oranjerode objecten (Hemelkalender VVS). 

09 september: 

1789: °William Cranagh Bond in Falmout, Maine, USA.  Amerikaans astronoom die de eerste directeur werd van het Harvard College Observatory in Cambridge, Massachusetts.  Hij ontdekte de maan Hyperion van Saturnus in 1848 en de floersring in 1850.  Hij was ook mede-ontdekker van de komeet 1850 II.  (+??/??/1865, ??? (???)). 

1807: de Augustijner monnik P. Reggente Parisi  ontdekt, vanop Castrogiovanni (Sicilië), de ‘Grote Komeet van 1807’ die in het noordelijk halfrond waarneembaar was, als een object van magnitude tussen de 1 en 2, met een staart tussen de 7 en 8°, tot het einde van december.  Een mooie vergelijking was mogelijk met de ook aanwezige Spica, Venus, Mars en Saturnus in de buurt. 

1839: John Herschel maakt de eerste foto-opname, op glasplaat, van de 40”-telescoop van zijn vader William Herschel. 

1892: Edward Emerson Barnard ontdekt Amalthea.  Dit is de 5de maan die ontdekt wordt rond Jupiter. 

1956: °Anatoli Pavlovich Artsebarski in Prosjanaja, Oblast Dnjepropetrovsk, Rusland.  Zijn ruimtevlucht startte met de lancering van Soyuz TM-12 naar het ruimtestation Mir voor een verblijf van 145 dagen.  Hij zou een zestal ruimtewandelingen maken, met een totale duurtijd van 33 uur. 

1975: lancering van Viking 2 met een Titan IIIE-raket naar Mars die bereikt werd op 07/08/1976.  De orbiter zou werken van augustus 1976 tot juli 1987, de lander van september 1976 tot april 1980. 

1982: SSIA-lancering (Space Services Incorporation of America) van de Conestaga 1 met een 500 kg lading waaronder 25 liter water.  De lading werd succesvol uitgestoten op 313 km hoogte, waardoor dit de eerste privé commerciële raket werd die de ruimte bereikte.  In 1989 werd een tweede raket gelanceerd, met een Black Brant sonderingsraket die Starfire was gedoopt. 

1994: lancering STS-64 Discovery met 6 astronauten voor een vlucht van 10 dagen, 22 uur en 49 minuten.  Er worden experimenten uitgevoerd met de Spartan-module voor zonnewind en corona, en onderzoek van de atmosfeer met Lite.  (SECalendar, september, Patrick Poitevin).  

2006: lancering van STS-115 Atlantis voor de eerste missie na de ramp met het ruimteveer Columbia.  De missieduur was 11 dagen, 19 uur en 35 minuten. 

2012: het Indische ruimtevaartagentschap brengt met zijn Polar Satellite Launch Vehicle de zwaarste satelliet, de Spot 6, in een baan om de Aarde. 

2017: een object dat door de geschiedenis van de sterrenkunde zal voortleven als Oumuamua komt op zijn dichtste punt bij de Zon.  Er zijn fantastische verhalen rond deze bezoeker uit de verre ruimte als zou het een ruimteschip kunnen zijn van een andere beschaving. 

10 september: 

1732: +Jacques-Eugène d’Allonville de Louville in Saint-Jean-de-Braye, Loiret, Frankrijk.  Ging in 1715 naar Londen om er een totale zonsverduistering te observeren als assistent van Edmund Halley.  (°14/07/1671, Louville-la-Chenard, Eure-et-Loir (Frankrijk)). 

1857: °James Edward Keeler in La Salle, Illinois, USA).  Amerikaans astrofysicus die vanaf 1888 werkzaam was aan het Lick Observatory dat hij trouwens leidde van 1898 tot 1900.  Deed nauwkeurig onderzoek naar de spectraallijnen van nevels, waarover hij een publicatie maakte.  Was ook de ontdekker van de asteroïde (452)Hamiltonia. (+12/08/1900, San Francisco, Californië (USA)). 

1858: George Mary Searle ontdekt de asteroïde (55)Pandora. 

1874: °Cornelis Easton, Dordrecht, Nederland.  Op 9-jarige leeftijd zag hij de komeet Coggia waardoor zijn ineresse in de sterrenhemel werd gewekt.  In 1880 richtte hij de sterrenkundige vereniging ‘Société Flammarion’ op, met 3 leden.  Tussen 1882 en 1887 begon hij kaarten te tekenen van de Melkweg, waarna Anton Pannekoek hem vroeg om deze te bundelen en en uit te geven., met het resultaat ‘La Voie Lactée’, dans l’hémisphère boreal’.  Daarop kreeg hij internationale faam.   (+03/06/1929, Den Haag, Nederland)).

1892: °Arthur Holy Compton in Wooster, Ohio, USA.  Amerikaans fysicus die in 1927 de Nobelprijs Fysica kreeg voor de ontdekking in 1923 van het Compton effect die de deeltjes natuur van de electromagnetische straling. (+15/03/1962, Berkeley, Californië (USA)). 

1894: °John Quincy Stewart,  USA. Amerikaans astrofysicus die deze tak in de astronomie doceerde in Princeton van  1921 tot zijn opruststelling in 1963. (19/03/1972)). 

1919:°Robert Benjamin Leighton in Detroit, Michigan, USA.  Amerikaanse experimentele natuurkundige aan het ‘California Institute of Technology’.  Bij de eclips die hij wilde observeren in 1991 op Hawaii was het bewolkt.  30 jaar eerder had hij de zon geobserveerd vanop de ‘solar tower’ op Mount Wilson, waarbij hij blijkbaar 5 en 10 minuten-oscillaties had ontdekt, en waardoor er sedertdien een nieuw onderzoeksveld werd gevonden: ‘helioseismologie’.  (SECalendar september, Patrick Poitevin). 

1919: +Hermann Bondi in Cambridge, UK.  Engels wiskundige van Oostenrijkse afkomst.  In 1948 heeft hij in samenwerking met Gold en Hoyle een theorie van een stationair heelal, steady-state model van het universum, voorgesteld als alternatief voor de oerknal. Eén van zijn boeken ‘Cosmology’ werd uitgegeven in 1960.  (°01/11/1919, Wenen (Oostenrijk)). 

1967: landing Surveyor 5 landt op de maan. 

1972: +Ann Elizabeth Fowler Hodges in Alabama, in een zorgcentrum, na een nierfalen.  Zij is één der weinige mensen die wordt getroffen door een meteoriet terwijl zij een dutje deed, en hield er gelukkig geen zware verwondingen over.  Het ging om een gewone chondrite, steenachtig, en veel gevonden.  Het stuk steen bevindt zich nu in het Alabama Museum of Natural History at the Univers.  (02/02/1920, Alabama (USA)). 

1978: lancering Venera 11. 

1985: +Ernst Julius Opik.  Estonisch astronoom en astrofysicus. 

2011: NASA lanceert 2 satellieten GRAIL (Gravity Recovery And Interior Laboratory) om het gravitatieveld van de maan in kaart te brengen.  De oopdracht op 08/03/2012 zijn opdracht beginnen.  De opdracht eindigt op 04/06/ wanneer een maansverduistering begint en de sonde zonder energievoorziening gevallen is. 

11 september: 

1711: °Dom Alexandre Guy Pingré, in Parijs, Frankrijk.  Frans astronoom die kanunnik werd van de Abdij van Ste Geneviève waar hij een klein observatorium leidde.  In 1749 trok hij de aandacht van de astronomen door zijn zeer precieze voorspelling van een maansverduistering.  Hij zou in 1761 naar het Rodrigues-eiland, één der Maskarenen, Mauritius, en in 1769 naar Santo Domingo reizen om de Venus-transits aldaar te observeren.  (+01/05/1796, Parijs (Frankrijk)). 

1725: °Guillaume Joseph Hyacinthe Jean-Baptiste Le Gentil de la Galaisière in Coutances, Manche, Frankrijk.  Frans astronoom die in 1749 het elliptisch dwergsterrenstelsel M32 en de Lagunenevel ontdekt.  Hij is ook medeontdekker van van M38.  ((+22/10/1792, Parijs (Frankrijk)). 

1760: +Louis Godin in Cadiz, Spanje.  Frans astronoom die hoofd van een expeditie naar Peru was.  Na een meningsverschil met de andere leden van de groep, wilde hij zijn resultaten niet delen.  Nadat hij geen gelijk kreeg bij de Franse Academie van Wetenschappen, kwam hij nooit terug naar Frankrijk en stierf in Spanje. (°28/02/1704, Parijs (Frankrijk)). 

1816: °Carl Zeiss in Weimar, Duitsland.  Duits lenzenmaker die Zeiss Ikon oprichtte.  Stichtte de firma Optical Instrument.  (+03/12/1888, Jena (Duitsland)). 

1843: +Joseph Nicolas Nicollet in Washington D.C., USA.  Een Franse geograaf, astronoom en wiskundige die bekend werd om het in kaart brengen van het stroomgebied van de Upper Mississippi in de jaren 1830.  (°24/07/1786, Cluses, Haute-Savoie (Frankrijk)). 

1847: °Mary Watson Whitney in Waltham, Massachusetts, USA.  Amerikaans astronoom en academicus die 20 jaar het hoofd was van het Vassar College Observatory, waar ze Maria Mitchel had ontmoet tijdens haar studies, en wiens assistente zij werd.  Zij leidde er een onderzoeksprogramma gericht op dubbelsterren, veranderlijke sterren, asteroïden en kometen.  (+21/01/1921, Waltham, Massachussetts (USA)). 

1864: °François Joseph Bourdier.  Astronoom die o.a. ‘Observations de la petite planète (6)Hebé, faites au cercle méridien de Gautier à l’observatoire de Toulouse’ uitgaf. 

1877: °sir James Hopwood Jeans in Londen, UK.  Engels fysicus, astronoom en wiskundige.  Als professor aan de universiteiten van Princeton en Cambridge specialiseerde hij zich in theoretische astrofysica.  Hij verzette zich tegen de ‘kosmogonische theorie van Laplace’.  Zijn theorie was dat de planeten waren ontstaan uit een weggeslingerde sliert zonnemateriaal.  Vanaf 1928 en tot zijn dood wijdde hij zich aan de vulgarisatie van de sterrenkunde en fysica.  (+16/09/1946, Dorking (UK)). 

1935: °Gherman Stepanovich Titov in Verchneje-Zjilino, Rusland.  2de russische ruimtevaarder die op 6 augustus 1961 de vierde mens werd die in een baan om de Aarde kwam met Vostok 2.  Uitgaven: ‘The Mysterious Universe Physics &Phylosophy’, ‘The dynamical theory of gases’ en ‘Astronomy and cosmogony’ ‘The universe in their courses’.(+20/09/2000, Moskou (Rusland). 

1937: °Robert Laurel Crippen in Beaumont, Texas, USA. Amerikaans ingenieur, kapitein, piloot en astronaut in 4 shuttle-missies waaronder 3 als commandant. 

1957: +Mary Proctor, Amerikaanse popularisator van sterrenkunde. Volgens haar oorspronkelijk paspoort was ze eigenlijk Britse.  Alhoewel ze geen professioneel astronoom was, werd ze bekend door haar boeken en artikels die geschreven waren op maat van haar publiek, meer in het bijzonder kinderen (°1862, Dublin (Ierland)).

1967: de Amerikaanse Surveyor 5, de derde succesvolle lander in het programma, maakt een zachte landing op de maan, op 25 km van de landingsplaats van Apollo 11 in 1969 en maakt een kleine 20.000 foto’s.  Hij bleef actief tot 17/12/1967. 

1985: de International Cometary Explorer maakt een eerste komeet-langsvlucht. 

1997: Mars Global Surveyor komt in een baan rond de planeet Mars.