LEO-NIEUWSBRIEF 20220521-20220529

1792: °Gaspard-Gustave de Coriolis in Parijs, Frankrijk.  Frans wis- en natuurkundige.  (+19/09/1843, Parijs (Frankrijk)).

1834: °Victor François César Beuf in Draguignan, Var, Frankrijk.  Na een loopbaan bij de marine, die hij wegens gezondheidsredenen moest stoppen, werd hij de opvolger van Pagel op 27 maart 1874 als directeur van de Marinesterrenwacht van Toulon, tot 1881, waarna hij de kans kreeg om directeur te worden van de sterrenwacht van La Plata in Argentinië die op 18 oktober 1882 opgericht was.  De observaties die daar moesten gebeuren werden stilgelegd toen het 80 cm objectief brak na een val.  Het werd pas in 1913 vervangen.  François Beuf sterft aan een chronische ruggemergaandoening.  (+25/08/1899, Buenos Aires (Argentinië)).

1839: °Nils Christoffer Dunér in Billeberga, Malmöhus Iän, Zweden.  Startte in 1862 als astronoom in het Observatorium van Lund.  Voornamelijk waarnemer van dubbelsterren, zou hij in 1876 een catalogus uitgeven.  Verder ging zijn interesse ook naar spectroscopie.  In 1888 werd hij professor astronomie in Uppsala, waar hij het observatorium moderniseerde.  (+10/11/1914, Stockholm (Zweden)).

1864: °Maurice Ballot in Parijs, Frankrijk.  Hij zou astronomische instrumenten verkopen die gefrabriceerd werden door Maurice Manent, en een schooltelescoop die ontworpen was door Flammarion.  Hij was bibliothecaris van de ‘Société Astronomique de France’.  (+31/03/1930 ).

1945: °Ernst Messerschmid in Reutlingen, Badem-Würtemberg, Duitsland.  Duits natuurkundige en astronaut die één ruimtevlucht zou maken met STS-61-A Challenger, gelanceerd op 30/10/1985 naar het Spacelab.

2010: lancering van de Japanse Venussonde Akatsuki (dageraad) die op 06 december bij Venus moest aankomen.  De motor die de sonde moest afremmen om in een baan om de planeet te komen werkte te kort en het ruimtetuig bleef in een baan om de zon die de sonde wel 6 jaar later weer bij Venus bracht.  Bij dezelfde AXA-lancering werden nog 5 ruimtetuigen gelanceerd, waaronder de IKAROS die bestuurd zou worden om, als een zeilschip, op de zonnewind te navigeren.

2022: om 21:00 BT komt de planeet Mercurius in benedenconjunctie met de zon.

22 mei:

760: veertiende geobserveerde periheliumpassage van de komeet Halley.

1907: °Georges Prosper Remi Hergé in Etterbeek, Brussels Hoofdstedelijk Gewest.  Belgisch auteur en striptekenaar bekend van zijn stripfiguur Kuifje, met onder andere de strip ‘Kuifje naar de maan’.  (+03/03/1983, Sint-Lambrechts-Woluwe, Brussels Hoofdstedelijk Gewest (België)).

1946: °Lyudmila Vasilyevna Zhuravleva in Nauchni.  Russisch-Oekrainse astronoom werkzaam aan het Krim Astrofysisch Observatorium, waar zij tot nu toe 213 kleine planeten ontdekt heeft.

1948: °David Howard Levy in Montreal, Canada.  Canadees amateur-astronoom en ontdekker van enkele kometen en kleine planeten, mede-ontdekker in 1993 van de komeet Shoemaker-Levy 9 die, na uiteengevallen te zijn, zou inslaan op de planeet Jupiter.

1952: Amerikaanse lancering van een Aerobee met de aapjes Patricia & Mike.

1969: de lunar-module van Apollo 10, bemand door Cernan en Stafford, vliegt, voor deze laatste test, op 16 km hoogte van het maanoppervlak.

1993: de eerste, van de in stukken gebroken kern van de komeet Shoemaker-Levy 9, brokken beginnen in te slaan op de atmosfeer van Jupiter wat zorgt voor prachtige waarnemingen, voor zowel amateur, als professionele waarnemers.

2012: de Dragon C2+ wordt met succes gelanceerd, de eerste commerciële vlucht naar het ISS.

2012: die dag, rond het middaguur waren de inwoners van Katol, Nagpur, Indië, getuige van een meteorietenregen waarvan enkele brokstukken een gebouw raakten.  De ter plaatse gegane wetenschappers, die ongeveer 30 brokstukken verzamelden, waaronder 1 van 1 kg, besluiten na het onderzoek dat het hier naar alle waarschijnlijkheid gaat om aardmateriaal dat losgeslagen werd toen de aarde getroffen werd, in een ver verleden, door een kleine planeet waarbij een stuk aarde losraakte en de ruimte werd in geslingerd.  Naar alle waarschijnlijkheid gaat het hier om een stuk van de rondzwervende resten van die inslag.

22 mei: 20u43: de maan staat in haar Laatste Kwartier.

23 mei:

1856: °François Gonnessiat, Mornay, Ain, Frankrijk.  Frans astronoom die eerst directeur was van de sterrenwacht van Algiers en later van die van Quito.  Ontdekker van de kleine planeten (915)Cosette  en (931)Whittemora vanuit Algiers.  (+17/10/1934, Algiers, (Algerije)).

1952: °Lucy-Ann Adams McFadden in New York City, USA.  Amerikaanse astronoom en planeetwaarnemer.  Is ook verantwoordelijk voor een wetenschappelijk programma voor kinderen.

1984: NASA stelt zijn tiende groep van 17 astronauten, The Maggots, voor. Het gaat hier om 7 piloten en 10 missiespecialisten, waarvan de eerste vlucht gemaakt werd door William Shepherd met STS-27 Atlantis op 02/12/1988. Het uitstel kwam er door de Challenger-ramp.

24 mei:

1544: °William Gilbert in Colchester, UK.  Engels dokter, fysicus en astronoom.  Hij maakte een maankaart van wat hij met het blote oog zag en plaatste bij de formaties namen.  Hij opperde, 20 jaar voor Galilei, dat de zichtbare beweging van de sterren te wijten was aan de draaiing van de aarde, en niet door die van de sferen.  (+30/11/1603, Londen (UK)). 

1686: °Daniël Gabriel Fahrenheit in Gdansk, Pommeren, Polen.  Pools-Duits fysicus en ingenieur die een groot deel van zijn leven in de Verenigde Nederlanden doorbracht.  Hij werd vooral bekend om zijn temperatuurschaal.  (+16/09/1736, Den Haag, Zuid-Holland, Nederland.

1962: lancering met een Atlas LV-3B van een bemande ruimtecabine in het kader van het Mercury-project.  Aurora 7 werd bemand door Scott Carpenter, die hiermee de zesde mens, vierde Amerikaan, was om in de ruimte te vliegen en drie baantjes om de aarde draaide in 4 uur 56 min 05 sec.

2022: kijk uit naar de oostelijke horizon om de opkomende planeten met een afnemende maan te zien.  Naarmate de maand eindigt gaan de twee planeten, Mars en Jupiter, steeds dichter bijeen komen voor hun conjunctie volgende week. 

25 mei:

240 BC: voor het eerst wordt een passage door het perihelium van de komeet Halley gerapporteerd.

1865: °Pieter Zeeman in Zonnemaire, Schouwen-Duiveland, Nederland.  Ontdekte in 1896 een magnetisch veld de spectrale lijnen beïnvloedde.  Zou, samen met Lorentz, in 1902 de Nobelprijs Natuurkunde ontvangen.  (+09/10/1943, Amsterdam (Nederland)). 

1868: °Charles Hitchcock Adams in Belmont, Californië, USA.  Amerikaans amateur-astronoom die zich, nadat hij in het bezit gekomen was van een 3-duims telescoop, aansloot bij de ‘Astronomical Society of the Pacific.  (+08/08/1951, San Francisco, Californië (USA)).  

1931: °Georgy Mikhaylovich Grechko in Sint-Petersburg, een Sovjet kosmonaut.  Hij voerde in totaal 3 ruimtevluchten uit, om telkens te koppelen aan een ander Salyut ruimtestation.  Hij maakte één ruimtewandeling. (+08/04/2017, Moskou (Rusland)). 

1961: John Fitzgerald Kennedy lanceert zijn fameuze ‘Moon Speech’ voor het Congress waarin hij een Amerikaanse landing op de Maan voorspelt. 

1966: roll-out van een eerste complete Saturn V –raket. 

2008: de op 4 augustus gelanceerde Marslander Phoenix landt op Mars in de Green Valley, op zoek naar water en microbiologisch leven.  Einde van de missie op 2 november 2008. 

2012: Space X Dragon, een cargo variant, wordt het eerste commerciële ruimtevaartuig dat koppelt aan het ISS. 

2022: in de ochtend kunnen we de sikkel van de maan terugvinden op 4° van Mars en 3,5° van Jupiter, die het bovenste helder punt is. 

26 mei: 

1951: °Sally Kristen Ride in Encino, Los Angeles, Californië, USA).  Begon in 1978 bij NASA als astronaute en fysicus.  In 1983 werd zij de eerste Amerikaanse vrouw, de jongste vrouw, in de ruimte.  Zij was de derde vrouw in een ruimtepak, na Valentina Tereshkova (1963) en Svetlana Savitskaya (1982).  Ride zou tweemaal vliegen met de shuttle Challenger, STS-7 en STS-41-G. (23/07/2012, La Jolia, Californië (USA)).

1979: °Amanda Bauer in Ohio, USA.  Amerikaanse astronome, voor het ogenblik werkzaam in Tucson aan de Large Synoptic Survey Telescope.  Tussen 2013 en 2016 was zij een onderzoeksastronome aan het Australian Astronomical Observatory.  Haar voornaamste onderzoek is hoe melkwegstelsels zich vormen, en hoe zij nieuwe sterren vormen om dan plots te stoppen met de productie ervan.

27 mei:

1416: een zeer lange, totale zonsverduistering, van 6 minuten 56 seconden.  (Parick Poitevin, SECalendar May).

1787: °Jean Elias Benjamin Valz in Nïmes, Gard, Frankrijk.  Frans astronoom.  Na zijn opleiding als ingenieur, waarbij hij het overzicht had van de constructie van het kanaal van Arles, raakte hij geïnteresseerd in astronomie, en vooral in kometen en asteroïden.  Hij observeerde de terugkeer van een komeet die later de naam Encke kreeg.  In 1835 stelde hij voor dat de onregelmatigheden in de baan van Halley’s komeet zouden kunnen veroorzaakt zijn door een planeet buiten de baan van Uranus.  Neptunus was toen nog niet bekend.  Op 18 januari 1846 ontdekt hij zijn derde komeet en merkt op 27 januari dat de komeet zich heeft opgesplitst.  Hij zou alle activiteit stoppen in 1860 op het ogenblik van de verhuis van de sterrenwacht naar Longchamps.  (+22/04/1867,  )).  

1948: °Aleksandr Aleksandrovich Volkov in Horlivka, Oekraïne, Rusland. Russisch testpiloot en kosmonaut die voor het eerst de ruimte inging met Soyuz T-14 voor een vlucht naar Salyut 7. 

2009: lancering van Soyuz TMA-15 met de bemanning van ISS 20/21. 

28 mei: 

585 BC: de Griekse filosoof en wetenschapper Thales voorspelt een totale zonsverduistering, die plaats vindt tijdens de slag van Halys, tussen de Alyatten en de Cyaxales.  Dit is één van de voornaamste referentiedata om andere verre data terug te rekenen.

1879: °Milutin Milankovic in Dajl, Oostenrijks-Hongaarse rijk.  Servisch astronoom, wiskundige, klimatoloog en geofysicus.  In 1941 publiceerde hij een theorie die een verklaring geeft over het verband van de ijstijden van de Aarde en de verandering van positie van de Aarde ten opzichte van de Zon, bekend als de Milankovic cyclussen.  (+12/12/1958, Belgrado()). 

1912: °Ruby Violet Payne-Scott in Grafton, New South Wales, Australië. Australische pionier in radiofysica en radio-astronomie.  Het was de eerste vrouwelijke radio-astronoom.  (+25/05/1981, Mortdale, New South Wales (Australië)). 

1959: de Amerikanen sturen de eerste primaten, Able & Baker, in de ruimte met een test bovenop een Jupiter-raket, tot 480 km hoogte.  Beide apen overleven de reis, maar Able stierf tijdens de verdoving voor een routine-onderzoek. 

1964: lancering van Saturnus SA-6, de zesde vlucht van een Saturn 1 draagraket, die een eerste Apollo-ruimtecapsule in een lage baan om de aarde bracht. 

1971: lancering door de USSR van Mars 3, een orbiter en lander met wagentje.  De laatste twee landen blijkbaar veilig op 3 december 1971 en zonden enkele gegevens en beelden door. 

2007: +Pierre Bacchus in Parijs, Frankrijk.  Frans astronoom en informaticus die doceerde aan de faculteit van wetenschap van Rijsel vanaf 1972.  In 1966 zou hij, samen met Pierre Lacroute het idee opperen om, met een grotere nauwkeurigheid, de afstand tot de sterren te meten met een kunstmaan, iets wat later door het ‘Centre National d’Etudes Spatiales (CNES)’ uitmondde in het programma Hipparcos.  (°10/07/1923, Mézières, Ardennes (Frankrijk)). 

2022: de rode Mars schuift op 0.6° van de geel-witte en helderder Jupiter voorbij, op een hoogte van 14° boven de zuid-oostelijke horizon. 

29 mei: 

1794: °Johan Heinrich von Mädler, Duits astronoom en selenograaf, in Berlijn.  Samen met Beer zou hij, tussen 1830 en 1840, Mars en de Maan observeren waarvan hij kaarten maakte.  In 1837 publiceerde hij een werk over de Maan.  In 1840 volgde hij Struve op als directeur van het observatorium van Dorpat waar hij werkte aan de waarnemingen van dubbelsterren.  Hij stierf in 1874. 

1827: °Jean Jacques Anatole Bouquet de La Grye in Thiers, Puy de Dôme, Frankrijk.  Zou de Mercurius-transit van 5 november 1868 observeren vanuit Parijs.  Zou 6 jaar later op expeditie gestuurd worden naar het Campbell eiland, ten zuiden van Nieuw-Zeeland, maar de weersomstandigheden lieten geen observatie mogelijk.  In 1882 kreeg hij zijn weerwraak toen hij naar Puebla in Mexico gestuurd werd, en nu succesvol was.  (+21/12/1909, Parijs (Frankrijk)). 

1909: +Eugen von Gothard, een Hongaars astronoom die onder andere de centrale ster in M57, de Ringnevel ontdekte.  (°31/05/1857)). 

1919: metingen door Sir Arthur Eddington & Andrew Claude de la Cherois Crommelin gedurende een totale zonsverduistering laten toe de algemene relativiteitstheorie van Albert Einstein te toetsen door het meten van de afbuiging van sterlicht. 

1999: het ruimteveer Discovery maakt de eerste koppeling met het ISS. 

2021: om 04h33m25sec begint een verduistering van de maan Io door de maan Ganymedes, het gaat eigenlijk om een gedeeltelijke verduistering, want ze is slechts 87 % en moet dus wel met een telescoop gevolgd worden. 

2022: kijk ‘s morgens vroeg naar de mooie samenstand van de planeten Mars en Jupiter.  Omstreeks 05:00 uur staan ze op een hoogte van 14° op een afstand van 36 boogminuten van elkaar.