LEO-NIEUWSBRIEF 20220417-20220426

 Met deze Nieuwsbrief proberen wij om U aan te zetten om verder in te gaan in de wereld van de astronomie en ruimtevaart.  Wij trachten hem zo goed mogelijk op te stellen voor geïnteresseerden in beide wetenschappen.  Voor de uitwerking gaan wij voort op een uitgebreide documentatie, en soms ook op het geheugen, en dat laatste kan eventueel gebreken vertonen, maar daar mag je ons altijd op terugwijzen.  Het is de bedoeling om dit wekelijks te doen, maar het kan soms verder gespreid worden.

16 april:

1178 BC: ‘de zon verdween uit de hemel, en een kwaadaardige mist hing over het land’.  Zo luidt de beschrijving van een zonsverduistering door Homerus in zijn Odysseus.

1495: °Petrus Apianus, ook wel eens Bennevitz Bienewitz genoemd, in Leipzig, Saxen.  Duits wiskundige en astronoom die de komeet van Halley observeerde in 1531, en vaststelde, samen met Frascator, dat de staart altijd van de zon wegwees. (+21/04/1552, Ingolstadt (Duitsland)).

1682: °John Hadley in Bloomsbury, Londen, Engeland.  wiskundige en astronoom die ondervoorzitter werd van de Royal Society.  Bouwde en onderhield verschillende astronomische instrumenten, waaronder de eerste Gregoriaanse telescoop. (14/02/1744, East Barnet, Londen (Verenigd Koninkrijk)).

1783: +Christian Mayer in Mannheim, Duitsland. Hij werd hofastronoom in Mannheim en kreeg de opdracht de nieuwe observatoria van Schwetzingen en Mannheim uit te rusten met nieuwe instrumenten.  In 1769 ging hij op een uitnodiging in om de Venustransit te gaan observeren in samenwerking met Anders Johan Lexell. (°20/08/1719, Mederitz, Brno (Tsjechische Republiek)).

1820: °Victor Puiseux in Argenteuil, Val-d'Oise, Frankrijk.  Frans wiskundige en astronoom.  Hij werd de opvolger van Cauchy in Parijs. (+09/09/1883, Frontenay, Jura (Frankrijk)).

1822: °Robert Karl Théodor Luther in Swidnica, Silesië, Polen.  Werkzaam als astronoom aan de sterrenwacht van Bilk, nabij Düsseldorf waar hij de ontdekker werd van 24 asteroïden tussen 1852 en 1890. (+15/02/1900, Düsseldorf, Noordrijn-Westfalen (Duitsland)).

1857: °Jean Dominique Saint-Blancat in Peyrissas, Haute-Garonne, Frankrijk.  Na een baan als leraar werd hij leerling astronoom in 1882 en klom geleidelijk op tot adjunct-astronoom die in Toulouse metingen deed, uitgegeven in twee delen van de ‘Annales de l’Observatoire de Toulouse’ die in totaal de posities van 10166 sterren bevatten. (+28/07/1925, ).

1903: °Mitrofan Stepanovich Zverev in Voronezh, Rusland.  In 1931 haalde hij zijn diploma van astronoom en startte zijn carrière in het Sternberg State Astronomical Institute aan de Universiteit van Moskou. (+17/11/1991, Sint Petersburg, (Rusland)).

1906: °Marie-Louise Achard in Laragne, Hautes-Alpes, Frankrijk.  Op 15/12/1929 kwam zij in het observatorium van Marseille in de dienst meteorologie terecht.  In 1949 volgde zij Odette Jasse op als verantwoordelijke van de administratie van het observatorium.  (+01/09/1996, Laragne, Hautes-Alpes (Frankrijk)).

1946: op White Sands, New Mexico, wordt, een op de Duitsers buitgemaakte V2, getest, maar wordt een mislukking omdat het geleidingssysteem niet naar behoren werkt en slechts 5,5 km hoog raakt.

1965: eerste statische test voor de eerste trap van de Saturn-V raket (S-IC).

1972: lancering van Apollo 16.  Dit werd de start voor de vijfde landing op de maan in het kader van het Apollo project, met een landing op 21 april in de ‘Descartes Highlands’.

2007: +Frank Bateson in Tauranga, Nieuw-Zeeland.  Nieuw-Zeelandse astronoom die zich specialiseerde in de studie van veranderlijke sterren.  (°31/10/1909, Wellington (Nieuw-Zeeland)).

2022: om 20h55 is het Volle Maan.

2022: de ster waarvan we een minimum aankondigden op 10 april komt ook nu in een minimum en dat om 01h03.

17 april:

1709: °Jean-Dominique Maraldi in Perinaldo, Liguria, Italië.  Werkte met Cassini III samen.  Ontdekte in het sterrenbeeld Pegasus de mooie bolvormige sterrenhoop M15 in 1745 en de sterrenhoop M2 nabij beta Aquarius in 1746.  (+14/11/1788, Perinaldo, Liguria (Italië)).

1739: +Nicolas Sarrabat de la Baisse in Parijs, Frankrijk.  Frans wiskundige en wetenschapper.  Als astronoom is hij gekend door zijn ontdekking van de een komeet zonder gebruik te maken van een telescoop, de Komeet van 1729.  (°07/02/1698, Lyon (Frankrijk)).

1874: °Laurent Gazaud in Marseille, Bouches-du-Rhône, Frankrijk. (+25/04/1946, Marseille, Bouches-du-Rhône (Frankrijk)).

1912: in België is er een bijna totale, ringvormige zonsverduistering te zien.  Waarschijnlijk één der best geobserveerde eclipsen, doordat de lijn door drukbevolkt gebied loopt.

1964: °Andrey Ivanovich Borisenko in Sint-Petersburg, Rusland.  Russisch ruimtevaarder met als eerste vlucht, de op 04 april 2011 gelanceerde Soyuz TMA-21, de 109ste vlucht in het Soyuz-programma naar het ISS.

1967: lancering van Surveyor 3 richting maan om onderzoek te doen als voorbereiding van bemande maanlandingen.  De landing gebeurde op 20 april en de sonde zou zijn gegevens doorsturen tot 4 mei.

1970: veilige terugkeer van de bemanning van Apollo 13 na hun bewogen vlucht.

1976: de in de samenwerking van NASA en Duitsland gelanceerde sonde Helios 2 komt dichter bij de zon dan eender ander tuig tot dan toe.

1993: de Japanse amateurastronomen Kin Endate en Kazuro Watanabe ontdekken vanuit Kitamide de kleine planeet (6201)Ichiroshimizu, genoemd naar Ichiro Shimizu die startte in het sterrenkundig observatorium van Kyoto in 1945 en zeer betrokken bij de bouw van  het ‘Corona Observing Station op de Mount Norikura.

1998: lancering STS-90, Columbia met een Spacelab aan boord, in het kader van het Neurolab.

2022: Pasen: wist je dat Pasen op astronomische regels plaatsvindt.  Pasen valt immers op de eerste zondag na de 1ste Volle Maan, op 16 april, van de lente.  Een Volle Maan op de 1ste dag van de lente telt ook, maar indien deze 1ste Volle Maan van de lente op een zondag valt, wordt Pasen op de volgende zondag gevierd.  Pasen kan dus niet vroeger vallen dan 22 maart, en niet later dan 25 april.  De meest voorkomende paasdatum is 19 april die gemiddeld om de 26 jaar voorkomt. Alle andere dagen tussen 28 maart en 21 april komen alle, gemiddeld, om de 30 jaar terug.  Andere data kunnen zelfs nog minder aan bod komen.

2022: de ster Al Draconis is niet de enige veranderlijke die we kunnen volgen.  Vanaf 00h31 kunnen we de ster RZ Cassiopeia verzwakken  van magnitude 6.4 tot 7.8 en terug verhelderen en dit in 4 uur en 48 minuten.  Nu begin je er het best aan met een telescoop.

18 april:

1756: +Jacques Cassini, Cassini II, in Thury, Frankrijk.  (°08/02/1677, Parijs (Frankrijk)).

1822: °Emile Etienne Alfred in Genève, Zwitserland.  (+24/02/1891, Genève (Zwitserland)).

1880: +Joseph Laurent Blacas.  (°07/05/1807, La-Seyne-sur-Mer, Var (Frankrijk)).

1917: °Brian Harold Mason in Port Chalmers, Dunedin, Nieuw-Zeeland.  Hij was een geoscheikundige en mineraloog, en in die hoedanigheid een pionier in de studie van meteorieten.  Hierdoor speelde hij een grote rol bij het bestuderen van het zonnestelsel.  Hij onderzocht en classificeerde ook meteorieten die in Antarctica gevonden waren.  (+03/12/2009, Washington D.C. (USA)).

1947: °Charles Elachi in Rayak, Libanon.  Libanees-Amerikaans professor voor planetaire wetenschappen in het California Institute of Technology (Caltech).  Van 2001 tot 2016 was hij directeur van Jet Propulsion Laboratory.

1955: +Albert Einstein in Princeton, New Yersey, USA.  Amerikaans theoretisch fysicus, vooral gekend voor zijn relativiteitstheoriën. (°14/03/1879, Ulm (Duitsland)).

2014: de, op 7 september 2013, met een Minotaur V gelanceerde L(unar)A(tmosphere and)D(ust)E(nvironment)E(explorer), LADEE, crasht gewild op de maan bij het einde van de opdracht.

2018: lancering Tess, Transiting Exoplanet Survey Satellite, wordt gelanceerd met een Falcon 9.

2019: +Pierre Vingerhoets in Bonheiden, Antwerpen, België.  Pierre was basketball-liefhebber, maar vooral een bevlogen amateur-astronoom die voornamelijk werkte op het gebied van sterbedekkingen door de maan.  Dat was een activiteit die indertijd nog gebeurde met een eenvoudige kijker en een chronometer.  (°18/10/1939, Antwerpen, Antwerpen (België)).

19 april:

1064: de eerste Russische beschrijving van een zonsverduistering waarbij ook de aanwezigheid van de komeet Halley vermeld werd.

1794: °Sophie Ulliac-Tremadeure in Lorient, Morbihan, Frankrijk.  (+20/04/1862, Parijs (Frankrijk)).

1814: °Barthélemy Aoust in Béziers, Hérault, Frankrijk.  Priester-astronoom-wiskundige.  Onder zijn werken ‘Le Verrier, sa vie, ses travaux’ in 1817.  (+19/11/1885, Marseille (Frankrijk)).

1880: +Joseph Laurent Blacas.  (°07/05/1807, La-Seyne-sur-Mer, Var (Frankrijk)).

1944: +Raymond Tremblant in Sévies,  ,Frankrijk.  (°16/10/1905, Parijs (Frankrijk)).

1967: Surveyor 3 maakt een zachte landing op de maan.

1971: lancering van het Russische Salyut 1 ruimtestation, het eerste ruimtestation.

1982: lancering van het Russische ruimtestation Salyut 7.

2001: lancering STS-100 Endeavour.

20 april:

1344: +Gersonide (Levi ben Gershon) in Perpignan, Pyrénées-Orientales, Frankrijk. Frans-joodse wiskundige-astronoom/astroloog.  (°  /  /1288, Bagnols-sur-Cèze, Gard, (Frankrijk)). (°16/01/1730, Parijs (Frankrijk)).

1794: +Jean Baptiste Gaspard Bochart de Saron in Parijs door de guillotine (Frankrijk)). Frans wiskundige/astronoom. (°16/01/1730, Parijs (Frankrijk)).

1859: °Vincenzo Cerulli in Teramo, Italië.  Italiaans  astronoom die het Collurania-Terami Observatorium oprichtte.  Ontdekte (704)Interamnia, dat de latijnse naam is van zijn geboortestad.  (+30/05/1927, Merate, provincie Leco (Italië)).

1862: °Louis Fabry in Marseille,Bouches-du-Rhône, Frankrijk.  Frans astronoom. (+26/01/1939, Les Lecques, Saint-Cyr-sur-Mer, Var (Frankrijk)).

1862: +Sophie Ulliac-Tremadeur in Parijs.  (19/04/1794, Lorient, Morbihan (Frankrijk)).

1882: °André Sainte-Lagüe in Saint-Martin-de-Curton, Lot-et-Garonne, Frankrijk.  (18/01/1950, Parijs(7) (Frankrijk)).

1913: °Maurice Duchesne in Parijs(6), Frankrijk. Werkte bij CNRS vooral aan een elektronische camera.

1929: +Maurice Fouché in Dôle, Jura, Frankrijk.  (°17/05/1855, Parijs(3) (Frankrijk)).

1972: landing Apollo 16.

21 april:

1552: +Petrus Apianus in Ingolstadt, Duitsland.  Duits wiskundige-astronoom. (°16/04/1495, Leisnig, Saxen (Duitsland)).

1701: Maria Margarethe Winckelman-Kirch wordt de eerste vrouw om een komeet, C/1702 H1, te ontdekken.

1774: °Jean-Baptiste Biot in Parijs, Frankrijk.  Na een carrière met bijzondere wendingen zou hij tussen 1809 en 1849 les geven aan het ‘College de France’.  Toen de meteoriet van 26 april 1803 in Laigle, Orne, viel werd hem gevraagd om de waarheid hierachter te achterhalen, iets dat 3 maand later kon bevestigd worden.  (+03/02/1862, Parijs (Frankrijk)).

1997: voor de tweede keer wordt de asse van 24 personen gelanceerd naar de ruimte en krijgen ze zo een voorlopige rustplaats.  In tegenstelling tot de vorige ruimtebegrafenis werd nu gelanceerd door een Pegasus raket die vanaf een vliegtuig, opgestegen van de Canarische eilanden, vertrok naar een bijna cirkelvormige baan.  De asse zal wellicht terugkeren in de dampkring in mei 2002.  Onder de assen bevinden zich deze van Gene Roddenberry en Timothy Leary.

2010: First Light voor het Solar Dynamics Observatory.

22 april:

1895: +Etienne Leopold Trouvelot in Meudon, Hauts-de-Seine, Frankrijk.  Frans kunstschilderr en astronoom. (26/12/1827, Guyencourt, Aisne (Frankrijk)). 

2012: in Sutter’s Mill, Californië, USA, valt een meteoriet.

2022:  in de nacht kunnen we misschien genieten van een minder gekende meteorenzwerm, genoemd Lyriden omdat hun vluchtpunt ergens in het sterrenbeeld Lier te vinden is met een kans van 10 sporen per uur.  Waarschijnlijk is de komeet die aan de oorsprong van deze stofzwerm waardoor de aarde trekt in deze tijd de komeet C/1861 G1 Thatcher, een langperiodieke komeet die in ongeveer 415 jaar één rondje om de zon maakt.  De volgende terugkeer van deze komeet zou wel eens kunnen plaatsvinden in 2283.  De zwerm werd al regelmatig opgemerkt jaarlijks en dit al in een periode van 2600 jaar met wisselende activiteiten. 

23 april: 

1962: lancering van Soyuz 1. 

1996: lancering van de Priroda module naar het Russisch ruimtestation Mir.

2022: om 13h56 komt de maan in haar Laatste Kwartier.

24 april:

1924: °Claus Baader,  oprichter van Baader Planetarium.

1925: °Georges Courtès in Toul, Meurthe-et-Moselle, Frankrijk.  Academicus,  astronoom en stichter-directeur van het ‘Laboratoire d’Astronomie Spatiale (LAS) in het ‘Centre national de Recherches Spatiales (CNRS), Marseille in 1965.   (+30/10/2019, Plan-d’Aups-Sainte-Baume, Var (Frankrijk)).

1967: +Vladimir Michailovitch Komarov komt om nadat de parachutes van zijn Soyuz niet opengaan bij de landing.

1970: China wordt de 5de natie om een eigen kunstmaan te lanceren.

1990: lancering STS-31 Discovery.

2021: Thomas Pasquet, Frans spationaut, komt aan in het ISS voor expeditie 65.